Taalagdsan ogvvlleg bolon surgamjit ogvvllegvvdees hiij baih bolno :D

Saturday, September 17, 2011

Уучлалын ач тус


Энэ удаа галт тэргээр аялж явсан Жонн гэдэг залуутай санамсаргүй тохиолдлоор хамт аялах боллоо. Тун удалгүй негөе залууг алс холын шоронгоос суллагдаад явж байгааг нь мэдлээ. Харин энэ хугацаанд гэрийнхэн нь түүнийг нэг ч удаа эргээгүйгээр үл барам нэг ч захиа бичээгүй гэнэ. Гэтэл залуу гэрийнхэн нь ядуу, харанхуй бүдүүлэг болохоороо эргэж ирээгүй, захидал бичээгүйб5айх гэж бодож, үйлдсэн гэмт хэргийг нь уучилсан гэдэгт итгэж байв.
Тэдэнтэйгээ төвөггүй ойлголцох гэж емнө нь захиа бичээд хэрвээ намайг уучилж хүлээж авч байгаа бол өртөөний ойролцоох модны мөчирт цагаан тууз уяж тэмдэг тавихыг хүсчээ. Хэрэв түүнийг уучлаагүй хүлээж авахгүй бол тэр залуу галт тэрэгнээсээ буулгүй цаашаа, хаашаа ч юм бэ, явах хэрэгтэй байлаа.
Гэрлүүгээ дөхөх тусам түүний сэтгэл маш их догдолж цонхоор гадагш харах зориг нь хүрэхгүй байгааг анзаарлаа. Тэгээд түүний өмнөөс модыг бй харъя гэлээ.
Ердөө нэг минут ч хүрэлгүй би түүний гараас татаж "Тэрийг хар даа" гэж хэлсэн юм. Түүний нүдэнд нулимс цийлэгнэн "Би итгэж байсан юм." гэж хэлэв. Нэгэн алимны модыг тэр чигээр нь цав цагаан туузаар чимэглэжээ. Энэ сайхан зүйлийг харах тэр агшинд олон жил дотор нь хадгалагдаж зовоож байсан бүx зовлон гуниг, харуусал ор мөргүй арилав
“Уучлаагүй бол,
Хайрлаж чадахгүй бол...
Хайргүй амьдрал утгагүй шүү дээ"

Friday, August 19, 2011

Санаж яв!


Хананд өлгөсөн дипломуудын аль нь ч хүнийг жинхэнэ хүн болгох зүйл биш гэдгийг санаж яв!
Хайр гэдэг үг хэр их хэрэглэгдэнэ утга агуулга нь төдий чинээ суларна гэдгийг санаж яв!
Үйл хөдлөлөөрөө илэрхийл!
Ярьж буй хүнээ эвгүй байдал оруулахгүй байх болон өөрийн үзлээ хамгаалах хоёрын хоорондох торгон зурвасыг олох маш хэцүү гэдгийг санаж яв!
Туршлага нь хэдэн оймс илүү элээсэнтэй чинь биш,амьдралдаа юу амссантай чинь холбоотой болохыг санаж яв!
Гэр бүлийнхэн цаг ямагт чиний дэргэд байж чадахгүй.Хамаатан биш байсан ч бусад хүмүүсээс хайр итгэлийг сурч болдгийг,гэр бүл заавал мах тсусаар холбоотой байх албагүй гэдгийг санаж яв!
Хичнээн ойр дотно байсан ч хамгийн сайн найзууд нэгнийгээ гомдоох үе байдгийг,иймээс тэднийг өршөөж сурах ёстой гэдгийг санаж яв!
Заримдаа зөвхөн бусдыг уучлах нь хангалтгүй байж болно.Хүн өөрийгөө ч уучилж сурах хэрэгтэй гэдгийг санаж яв!Зүрх сэтгэл чинь хичнээн их өвдөж шаналж байсан ч дэлхий бидний төлөө эргэлдсээр л байгаа гэдгийг санаж яв!
Бидний хяналтаас гадуурх нөхцөл байдал амьдралд нөлөөлсөн байж болно.
Гэвч хэн болох ямаршуу явахаа бид өөрсдөө л шийддэг гэдгийг санаж яв!
Хоёр хүний маргалдах нь тэдний бие биедээ дургуй болохыг батлахгүй.Маргалдахгүй байх нь ч дуртай гэдгийг батлаж чадахгүй гэдгийг санаж яв!
Бүхий л бэрхшээлүүд боломж агуулж байдаг бөгөөд уг бэрхшээл нь боломжийнхоо хажууд өчүүхэн зуйл гэдгийг санаж яв!
Хайрыг алдах амархан.Харин алдсаныхаа дараа харамсах хэцүү гэдгийг санаж яв!

Эхийн сэтгэл


Эрт цагт хоёр омог аймаг амьдардаг байжээ. Нэг омог нь өндөр уулын оройд, нөгөө нь тэгш талд суурынина. Нэг удаа өндөр уулын омог тэгш талын омгийг эзлэн түрэмгийлж, нэгэн гэр бүлийн бяцхан хүүг тахихаар авч одлоо.
Тэгш талын омог аймгийнхан ууланд хэрхэн авирахыг мэддэггүй байжээ. Тэд уулын хүмүүсийн явдаг жимийг мэдэхгүй тул энэ эгц цавчим уулсад хэрхэн авирах вэ гэж гайхна.
Гэхдээ тэдний хамгийн сайн, зоригт дайчин эрс хүүг олж авчрахаар уул руу явцгаалаа. Тэд ууланд авирах гэж зүйл бүрээр оролдовч, хэдхэн алхам авирчээ. Хичнээн ч зүтгээд тэд дээш гарах ямар ч найдваргүй болов. Удалгүй тэд нутаг руугаа буцах болоход гэнэт хүүгийн ээж ирж явахыг харлаа. Зоригт дайчин эрс дотроо тэр бидэн шиг яахаа ч мэдэхгүй буцаж ирж байна гэж бодоцгоож гэнэ.
Тэгтэл ээж нь хүүгээ нуруундаа үүрсэн байхыг анзаарав. Тэдний нэг нь түүнтэй мэндэлж, "Бид энэ эгц цавчим ууланд авирах гээд чадсангүй. Энэ омгийн хамгийн хүчирхэг чадалтай эрчүүд гарч чадаагүй байхад та яаж ингэж чадав аа?" гэж асуухад нөгөө эх мөрөө хавчиж, "Энэ хүүхэд чиний хүүхэд биш байсан болохоор тэр шүү дээ" гэлээ.

Saturday, July 30, 2011

Дуудлага


Нэгэн охин хайртай залуугийнхаа тухай найз охиндоо ярихаар утасдах үедээ маш их сандарсан байлаа. Тэр:
"Бэки! Би юу хийхээ мэдэхээ болиод байна. Тэр залууд би маш их хайртай. Харин тэр надад сайн эсэхийг мэдэхгүй л дээ. Би түүнийг бодох бүрд сэтгэл минь баяр баясгалан, мөрөөдлөөр дүүрдэг. Намайг түүнийг инээмсэгаэн харахад, тэр эргүүлээд л инээмсэглэх юм. Тэр үед нь би их тэвдэж, сандраад эхэлдэг. Чи түүнийг их хувиа хичээсэн дээгүүр зантай гэж хэлдэг ч миний хувьд түүнийг их сайхан сэтгэлтэй, бусадтай нийцтэй хүн болохыг олж мэдсэн. Мөн тэр их халамжтай сайн хүн болохоор би түүнд тохирох эсэхээ сайн мэдэхгүй л байна. Магадгүй би түүнд тохирохгүй байж болно. Тэр дэндүү төгс хүн учраас охидууд түүнд их сайн байдаг. Би тэр охид шиг царайлаг биш болохоор өөргөө итгэж өгөхгүй байна. Нэг өдөр тэр минь надаас гэрийн даалгавар асуух гэж утасдсаныг би чамд хэлээгүй. Би их сандраад тэнэг кж шиг үг хэлж чадахгүй байсан. Харин тэр залуу их сайхан сэтгэлээр надтай аль болохоор яридцаж. намайг дэмжсэн, Бэки! Тэр дэндүү төгс юм даа. Би түүнд тохирохгүй байх гэж бодсон хэдий ч яагаад түүнийг өөртэйгөө хамт байгаасай гэж дотроо мөрөөдөөд байдаг юм бол? Бэки! Чи юу гэж бодож байна вэ? Хөөе Бэки! Чи наанаа байна уу? Үгуй юу?"
Гэтэл "Би Бэки биш шүү дээ" гэж хариулахад, охин учиргүй сандарч, "Тэгээд чи хэн бэ?" гэхэд,
"Чи утас андуурсан байна. Гэхдээ би бол чамайг сандарч тэвдтэл чинь инээмсэглэн хардаг залуу байна. Би чамд нэг зүйл хэлэх гэсэн юм.Чиний надад сая хэлсэн бүхэн чинь би чамайг харсан өдрөөсөө эхлэн чамд яаж ингэж хэлэх вэ гэж боддог байлаа" гэжээ.

Хүүгээ алдсан нь


Тэд гэрлээд 11 жил болсоны дараа хамгийн анхны хүү мэндэлжээ. Хайртай ганц хүүгээ нүдний цөцгий мэт хайрладаг байлаа. Хүү хоёр нас хүрчээ. Нэгэн өглөө аав нь хүүгийнхээ ойролцоо хүчтэй эмийн сав хэвтэж байхыг олж харсан боловч ажлаасаа хоцрох гэж,байсан тул эхнэрийгээ тэр эмийг аваад тусгай газар хадгалах хэрэгтэй гэж хэлээд явлаа. Эхнэр нь гал тогооны ажилдаа дарагдаад өнөөх асуудлын талаар ор тас мартжээ.
Гэтэл хүү нөгөө савтай эмээр тоглож, дотор нь байсан өнгө өнгөер алагласан эмийг идчихжээ. Энэ нь зөвхөн насан хүрэгчид бага тунгаар хэрэглэх хүчтэй үйлчилгээтэй эм байв. Хүүг ухаан алдахад ээж нь эмнэлэгт хүргэсэн боловч нас баржээ. Эх нь гэнэтийн цочролд орж, ухаан алдаад сэхээ орсон боловч нөхрийнхөө царайг яаж харна даа хэмээн сэтгэл нь ихэд зовниж гэнэ.
Сэтгэл нь түгшсэн аав хүүгээ нас барсан байхыг хараад эхнэртээ "Би чамд хайртай хонгор минь" хэмээн хэлжээ.
Түүний нөхөр нь их ухаантай хүн учраас "Хүү минь нас барсан шүү дээ! Гэхдээ би хүүгээ хэзээ ч эргэн амьдруулж чадахгүй учраас эхийг нь буруутгалаа гээд юу ч өөрчлөгдөхгүй. Хэрвээ би эмийн савыг харангуутаа аваад яваад явсан бол надаас өчүүхэн хугацаа шаардагдах байсан. Хэнийгээ буруутгах билээ?" гэж боджээ.
Газар дээр ганц үрээ алдсан ээж нөхрөөсөө хүсэж байсан зүйл бол түүний хайр, халамжийг л хүсэж байсан юм. Харин нөхөр нь үүнийг биелүүлж чадсан байна.
Хүн бүхэн бие биенээ уучилж чаддаг байх хэрэгтэй. Уучилна гэдэг бол энэ ертөнцийн хайрыг тэтгэх рашаан билээ. Өөрт тохиолдсон зовлон, шаналалаа бусдад битгий үүрүүлж бай! Бэрхшээл, зовлонгоо чи өөрөө л шийдэж, давж сурах хэрэгтэй, Учир нь хүн бүхэн ямар нэгэн бэрхшээл зовлонтой амьдарч байгаа шүү дээ. Чи өөрийнхөө атаа хорсол, уур уцаар, хувиа бодсон зан, айдсаа давж чадах юм бол аливаа зүйл өмнө бодож байснаас чинь хамаагүй амар хялбархан шийдэгддэг болно.

Чимээгүй хайр


Нэгэн гэр бүл охиноо найз залуутай нь уулзаж, учрахыг хориглодог байлаа. Гэр бүлийн уламжлалаа бодоод, охиноо ядуу хүнтэй амьдарвал насан туршдаа зовно гэж эцэг эх нь үздэг байв.
Гэр бүлийн шахалт дарамтаас болж хайртай хос цаг үргэлж хоорондоо муудалцна. Охин найз залуудаа дэндүү сайн боловч түүнээс цаг үргэлж "'Чи тэгээд надад хэр их хайртай юм бэ?" гэж асууна.
Харин залуу үг дуу цөөтэй хүн тул охины уурыг тэр дор нь хүргэж орхино. Гэр бүлийн шахалтаас болоод охин түүнд цаг үргэлж уурладаг боловч найз залуу нь дуугүй л байдаг байв.
Хоёр жилийн дараа залуу сургуулиа төгсөж, гадаадад үргэлжүүлэн суралцахаар болов. Явахаасаа өмнө тэр найз охинтойгоо уулзаад, "Би үг хэлэхдээ тийм сайн хүн биш л дээ. Гэхдээ миний мэдэж байгаа ганц зүйл бол би чамд хайртай. Хэрэв чи зөвшөөрвөл би үлдсэн амьдралаа чамтайгаа хамт өнгөрөөе! Мөн гэр бүлийн чинь төлөө би чадах бүхнээ хийнэ. Надтай гэрлээч!" гэжээ. Охин ч зөвшөөрч, залуу хэлсэн үгэндээ хүрэх нь тодорхой байсан тул охины гэр бүл тэдннйг гэрлэхийг зөвшөөрчээ. Ингээд залуу явахаасаа өмнө сүй тавилаа.
Өдөр хоногууд ээлжилсээр... Охин ажил хийж, залуу гадаадад үргэлжүүлэн суралцсаар л байлаа. Тэд и-мэйл болон утсаар харнлцах нь хэдийгээр хэцүү байсан ч гэсэн тэд хайрынхаа төлөө тэмцсээр л байв.
Нэг өдөр охин ажил руугаа явж байгаад, машинд мөргүүлжээ. Охиныг ухаан ороход, хажууд аав ээж нь сууж байлаа. Тэр хүчтэй гэмтжээ. Ээжийнхээ уйлж байгааг хараад тайвшруулах гэсэн боловч амнаас нь дуу гарахгүй байсан бөгөөд охин хэлгүй болжээ. Эмч охины тархи гэмтснээс хэл ярианы төв нь ажиллахаа больсон гэлээ. Охины сэтгэлийг ээж аав нь тайвшруулсан ч гэсэн тэр сэтгэлээр их унажээ.
Эмнэлэгт охин чимээгүй уйлсаар байв. Гэртээ иртэл утасны дуудлагаас бусад бүх зүйл хэвийн байлаа. Утас дуугарах болгонд зүрх нь хүчтэй өвдөнө. Охин өөрт тохиолдсон явдлаа найз залуудаа мэдэгдэхийг огт хүсээгүй бөгөөд түүнд дарамт учруулахыг бодохгүй байлаа. Ингээд охин түүнд хүлээж чадахгүй болсон тухай захиа бичлээ.
Утсаа ч авахаа болилоо... Харин найз залуу нь сая сая дуудлага ирүүлж, захидал бичсээр... Охины хийж чадах цорын ганц зүйл бол чимээгүй уйлдаг болсон байв. Тэр уйлсаар л ...
Ганц охиноо энэ бүхнийг мартаж, аз жаргалтай болох болов уу гзэд ээж аав нь нүүхээр болжээ. Шинэ орчинд очоод, охин дохионы хэл сурч, шинэ амьдралаа эхэлж гэнэ. Охин өөртөө өнөө залууг мартах ёстой гэж өдөр бүр хэлнэ. Нэг өдөр түүний найз нь ирж, өнөө залууг буцаад нрсэн болохыг дуулгав. Харин охин найзаасаа түүнд өөрийнхөө тухай огт ярихгүй байхыг гуйсан бөгөөд залуугийн тухай өөр ямар нэгэн сураг ажиг сонсогдсонгүй. Нэг жилийн дараа найз нь өнөө залуугийн хуримын урилгатай дугтуй авчирч өгөв. Охин сандарч, захиаг нээтэл. өөрийнх нь нэрийг бичсэн байлаа.
Юу болоол байгааг найзаасаа асуухаар эргэтэл, өмнө нь найз залуу нь зогсож байв. Тэрээр дохионы хэлээр, "Би энэ дохионы хэлийг сурах гэж нэг жил боллоо. Би чамд амлаж байснаа мартаагүй гэдгийг хэлэх гэсэн юм. Чиний дуу хоолой болохыг минь зөвшөөрнө үү! Би чамд хайртай!" гэж хэлээд залуу хуримын бөгжөө охины хуруунд зүүж өгөв.

Эмээгийн хайр


Томми эмээтэйгээ амьдардаг байлаа. Тэд бие биендээ маш их хайртай байв. Гэвч Томми боломж л олдвол, хулгай хийдэг муу зуршилтай байжээ. Томмигийн эмээ түүнийг хулгай хийхийг нь болиулах гэж олон удаа шийтгэсэн боловч. тэр энэхүү муу зуршлаасаа салж чадсангүй.
Нэг өдөр Томмигийн эмээ нь: "Томми би чамайг хулгай хийх болгонд чинь шийтгэсээр ирсэн. Гэхдээ энэ бүхэн ямар ч үр дүнгүй байна. Би чамтай ингэж амьдрахыг хүсэхгүй. Хэрвээ чи дахиад хүний юмыг зөвшөөрөлгүй авчирсан байвал би энэ нэхмэлийн зүүгээ улайсгаж байгаад сайн хашраана гэж мэдээрэй" гэж хэлэв.
Түүнээс хойш Томми олон жилийн турш хулгай хийсэнгүй. Эмээгийнхээ хэлсэн үгийг хүү мартдаггүй байлаа.
Ингээд нэг өдөр Томми хүү дахиад л хулгай хийн мэхлэв. Тэр халаас дүүрэн хулгайлсан зүйлсээ гэртээ авчрахад эмээ нь эхэндээ хараагүй юм шиг дүр эсгэв. Удалгүй тэр тэссэнгүй "Томми нааш
ир! Халаасанд байгаа зүйлсээ үзүүл!" гэлээ.
Түүний халааснаас нь хутга, харандаа, баллуур, жижигхэн бембөг, мөнгө гээд л өөрт нь ямар ч хамаагүй зүйлсийг гаргаж ирэв.
Эмээ нь: "Чи энэ юмсыг хаанаас авсан бэ?" гэхэд тэр хариулсангүй.
- '4Чи дахиад л хулгай хийсэн юм уу? Надад амалснаа санаж байна уу" гээд эмээ нь нэхмэлийн зүүгээ авчран галд халаав. Зүүг улайсч, халах үед Томмиг эмээ нь дуудаад, "Алив гараа гарга!" гэлээ.
Хүү өөрийгөө буруутай гэдгээ мэдээд маш их айн сандарч гэнэ.
Эмээ гэнэтхэн "Би чамайг хулгайч болоосой гэж хүсэхгүй байна. Чи энэ шийтгэлийг амсах ёстой. Гэхдээ би чамд маш их хайртай учраас чамайг шийтгэснээс өөрийгөө шийтгэсэн нь дээр" гээд Томмиг биш өөрийнхөө гарыг хайрав.
Эмээ түлэгдсэн гараа үзүүлээд, "Томми минь миний гарыг хараач! Хүү минь, үүнийг битгий мартаарай! Чамайг хулгай хийх болгонд надад ямар их хэцүү байдгийг ойлгож ав! Энэ бол чиний хулгайлсан юмсын төлөөс юм" гэлээ
Түүнээс хойш Томми хулгай хийхээ больсон төдийгүй өнгөрсөн дурсамжаа санан, маш их харамсдаг болжээ.

Чи юмуу эсвэл би юу?



Нэг эр эхнэрийгээ сонсгол муу болсон байна гэж бодоод, түүнд туслах хэрэгтэй гэж үзжээ. Харин эхнэртээ үүнийг хэрхэн яаж хэлэхээ мэдэхгүй байсан тул өрхийн эмчээ дуудаж, түүнтэй энэ асуудлаа ярилцав. Эмч түүнийг эхнэрийнхээ сонсгол муудсан эсэх талаар ямар нэгэн баримжаа өгех албан бус туршилтын аргыг зааж өгч гэнэ. Эмч: "За та ингээрэй! Эхлээд эхнэрээсээ 4 метр орчим зайтай зогсоод энгийн дуугаар яриад, түүний сонсож байгаа эсэхийг шалга! Хэрвээ сонсохгүй бол та 3 метр, дахиад сонсохгүй бол 2 метр дөхөж очоод яриарай! Тэгээд түүнээс хариу сонсох хүртлээ ойртоод бай!" гэлээ.
Үдэш болоход эхнэрийгээ гал тогоонд оройн хоолоо хийж байхад нь нөхөр коридорт зогсож байв. Тэр дотроо: "Одоо би 4 метр орчим зайд байна. Юу болохыг нь үзье байз!" гэж бодоод сулхан дуугаар "Хонгор минь! Оройн хоолонд юу идэх вэ?" гэж гэнэ. Ямар ч хариу сонсогдсонгүй тул тэрээр гал тогоо руу дехөж ирээд, 3 метр орчим зайтай зогсоод "Хонгор минь! Оройн хоолонд юу
идэх вэ?" гэж дахин асуув. Бас л хариу өгсөнгүй. Тэгээд дахин эхнэрээсээ 2 метр орчим зайтай ойртож зогсоод, "Өнөөдөр оройн хоолонд юу идэх вэ? гэжээ.
Дахиад ямар ч xapиy сонсогдсонгүй тул гал тогооноос 1 метр орчим зайтай очоод. "Хонгор минь! Оройн хоолонд юу идэх вэ?" гэхэд чимээгүй байсан тул нөхөр нь эхнэрийнхээ ард зогсоод "Хонгор минь! Оройн хоолонд юу идэх вэ?" гэж чангаар хэлэв. Тэгтэл эхнэр нь: "Жэймс! Би чамд тахианы мах гэж таван удаа хэлсэн шүү дээ!" гэжээ.
Бид бусдыг үргзлж буруутгадаг боловч ихэнх асуудал өөрсдөөс минь шалтгаалдаг. Бусдаас алдаа дутагдал хайхын оронд өөрийнхөө сэтгэлийг сайн шинжээрэй

Хардалт


Хайр дурлалыг тэсэж ядан хүлээсэн нэгэн охин байжээ. Тэр охин нэг удаа ойгоор зугаалж, явахдаа өлсөж үхэх гэж буй хоёр шувууг олоод гэртээ авчирч, торонд хийв. Охин тэднийгээ ихэд хайрлаж, шувууд ч тэнхэрч, өглөө бүхэн тэд охинтой гайхамшигт сайхан дуутаар мэндэлдэг болов. Шувуудаа их хайрладаг бөгөөд тэдний энэ гайхамшигт дууг үүрд мөнх үргэлжлээсэй гэж боддог байлаа.
Нэг өдөр охин торныхоо хаалгыг нээлттэй орхиж гэнэ. Хоёр шувууны арай хүч тэнхээтэй нь торноос гараад нисжээ. Охины дээгүүр хайртай шувуу нь эргэлдэн нисэхэд, түүнийгээ нисээд алга болчих вий, эргээд харахгүй байх вий хэмээн сэтгэл нь ихэд хямарч, ойртон ирэхэд нь барьж авлаа. Шувуугаа алдчих вий хэмээн маш их айсан тул тэр чанга барьж байв. Алгаа нээтэл, хөөрхий шувуу аль хэдийнээ үхжээ. Охины яахаас ч буцахгүй, хатуу чанга, салж чадахгүй хайр нь түүнийг алсан юм.
Харин нөгөө шувуу нь торны буланд хөдөлж ядан байхыг охин анзаарав. Охин хайртай шувуунд нь асар их эрх чөлөө хэрэгтэй байгааг мэдэрчээ. Цэвэр тунгалаг, хөх тэнгэртээ шувуу нь чөлөөтэй нисэх нь ямар сайхан болохыг ухаарлаа. Охин шувуугаа торноос нь гаргаад. хөх тэнгэр өөд зөөлөн өргөв. Хайртай шувуу нь охиныг тойрон эргэлдэж байлаа. Шувуу нь аз жаргалтай байгааг хараад, охины сэтгэл жаргалтай боллоо. Түүний сэтгэл зүрх нь түүнийгээ явуулсандаа огт харамсахгүй байв. Учир нь тэр шувуугаа аз жаргалтай байлгахыг л хүссэн юм. Гэнэт өнөө шувуу охины мөрөн дээр зөөлөн газарджээ. Ингээд охинд урьд өмнө нь хэзээ ч сонсогдож байтаагүй нэгэн сайхан дууг дуулж өгч гэнэ.
Хайраа алдах хамгийн амархан арга бол хатуу чанга барьж бай! Харин хайраа аварч, насан үүрд хадгалья гэвэл түүндээ нисэх далавч өгөхөд оршино.

Хайрцаг дүүрэн үнсэлт


Аав нь таван настай охиноо алтан өнгөтэй цаасаар дэмий тоглолоо гээд шийтгэжээ. Тзр үед юм бүхэн ховор, хэцүү цаг байсан тул Зул сарын баярын бэлгээ ийм үнэтэй цаасаар бүрсэнд эцэг нь их уурлав. Маргааш өглөө нь охин аавдаа өөрийн бэлдсэн хайрцгаа авчран "Ааваа би танд зориулж, энэ бэлгийг хийсэн юм" гээд өгөв.
Урьд өдөр нь охиндоо муухай ааш гаргасан аав өөрөөсөө ичиж, их сандарсан боловч хайрцаг дотор нь юу ч байхгүй байгааг хараад, дахин дүрсхийн уурлалаа. Аав нь охин руугаа хашгичин, "Зул сарын бэлгэн дотор ядаж ямар нэгэн зүйл хийсэн байх ёстой гэдгийг чи мэддэггүй юмуу?" хэмээн загнахад, охин уйлж, "Ааваа! Энэ бэлэг хоосон биш шүү дээ. Би энэ хайрцаганд дандаа үнсэлтээ хийсэн байгаа. Би танд хайртай гээд дүүрэн үнсэлт хийсэн юм шүү дээ" гэлээ.
Аавд нь хэлэх үг ч олдсонгүй. Тэр охиноо тэврэн авч, уучлалт гуйжээ. Удалгүй охин зуурдаар нас барав. Аав нь өнөө алтан цаасаар бүрсэн хайрцгаа хажуудаа байлган, олон жил өнгөрсөн ч гэсэн сэтгэл нь хямарч зовсон үедээ өнөөх хайрцгаа нээн, охиныхоо дүүргэн үлдээсэн хайрын үнсэлтийг мэдэрдэг байсан гэдэг.
Бид хүний ертөнцөд амьдардаг учраас аав ээж, гэр бүл, үр хүүхэд, найз нөхөд минь хариу нэхээгүй хайр, үнсэлтээр дүүргэсэн алтан хайрцгийг бидэнд өдөр бүр бэлэглэдэг. Энэ их хайраас илүү эд хөрөнге, аз жаргал гэж хаана ч байхгүй билээ.

Saturday, April 23, 2011

Би биш чи л жинхэнэ ядуу хүн /сургамжит өгүүллэг/


2 залуу зэргэлдээ амьдардаг байжээ. Тэдний амьдрал тэмээ ямаа шиг ялгаатай юмсанж. Нэг залуу нь эд хөрөнгө, мөнгө төгрөг, эрх мэдэл албан тушаал гээд цөм байхад нөгөөх залуу нь ядуу тарчигдуу амьдралтай, хоёр идэхгүй хоосон хонохгүй амьдардаг байж. Баян залуу дутагдах гачигдах зүйлгүй хангалуун амьдардаг хэдий ч түүнд гэр бүл үр хүүхэд гэх зүйлгүй, харин ядуу залууд хайрлах хань, асрах үр хүүхэд байдаг байжээ. Ядуу залуугийн гэрээс үргэлж хөөрөн баясах хүүхдийн дуу хоолой, жаргалтай гэгч нь инээмсэглэх бүсгүйн инээд хангинадаг байв.Харин баян эрийн гэрт түнэр харанхуй л ноёлдог байжээ. Тэрээр хэчнээн найз нөхөд хань ижилтэй болж болох ч түүнийг хүрээлэн байгаа хүн бүр эрх мэдэл, албан тушаалд нь дурласан бялдууч хүмүүс байдгий мэдэх учраас одоо хэр нь ганцаар амьдарсан хэвээр байгаа ажээ. Баян эр үргэлж нэгэн зүйлийг боддог байсан нь ядуу залууг яагаад үргэлж инээмсэглэн жаргалтай гэгч нь алхалдаг байсныг огтоос ойлгодоггүй байжээ. Нэгэн удаа баян эр ядуу залуутай харц мөргөлдөхдөө тэсгэлгүй асууж орхив.
-Чамд юу ч байхгүй хоосон ядуу өлмөн зэлмэн амьдардаг хэрнээ яагаад ийм жаргалтай гэгч нь алхалдаг юм, гэхэд ядуу эр өөдөөс нь инээмсэглэнгүй харснаа
-Би биш чи л жинхэнэ ядуу хүн гэжээ.

СОХОР ЗООСНЫ ДУУЛЬ


Нэгэн баян эзэн байжээ. Ганц хүүтэй, хүү нь ажилгүй, эрхийн тэнэг юмсанж. Ингээд хүүгээ бага дээр нь засаж авахаар шийдэн өөрийн танил нэгэн баянд зарцлуулахаар өгч гэнэ дээ. Өгөхдөө нөгөө баян эзэнд:
- За чи миний хүүгээр яг нэг жил ажил хийлгэ. Ажлын хөлсөнд нь сохор зоос байхад л болно гэж гэнэ.

Нөгөө баян ямар учиртайг нь гайхаад, гайхаад учрыг нь олсонгүй, намайг сонжиж байж магад гэж бодоод хүүг нь тааваар нь байлган, сайн хувцас, сайн хоолоор хооллосоор яг нэг жил болоод болзсон газартаа хэлсэнийх нь дагуу ганц зоостой авчирч өгчээ. Харих замд нэгэн том мөрөн тааралдав. Мөрний эрэг дээр амарч байхдаа аав нь:
- За миний хүү ажил хийж сурав уу? гэхэд хүү:
- Ажил хийж сурлаа гэж гэнэ. Аав нь ажлын хөлсний ганц зоосыг нь авсанаа мөрний ус руу шидэж орхив.
Харин хүү гайхсан шинжтэй харсанаа юу ч хэлсэнгүй цааш явжээ.
Аав бас өөр нэгэн эзэнд урдийн адил болзолтойгоор өгсөн боловч нөгөө эзэн ч мөн л адил эргэлзэж байснаа тааваар нь нэг жил болгоод буцаажээ. Мөн харих замдаа ажлын хөлс ганц зоосыг нь ус руу шидсэн ч мөн урдийн явдал давтагдаж гэнэ.
Ингээд аав хаширсангүй бас нэгэн баян эзэнд зарцлуулахаар өгчээ. Харин энэ эзэн урдийн эздийн адил гайхширсан боловч “Энэ ямар нэгэн учиротай байх” гэж бодоод хүүг нь жирийн нэгэн барлагын адил ажилд зүтгүүлж өгчээ. Өглөө хар үүрээр хөөн ажилд гарган, үд дээр аяга усанд чанасан тутрага, орой ганц ширхэг эрдэнэ шишээр хооллон, харанхуй болтол ажилд зүтгүүлэн бүтэн жил талхиж гэнэ. Ингээд болзсон хугацаа болон аавд нь хүргэж өгөөд ажил сайн хийсэн гээд өөрийн санасанаар ажлийн хөлс төлөх гэсэн боловч аав нь зөвшөөрсөнгүй, тохиролцсоноо л өг гэж гэнэ. Ингээд хоёул буцаж яваад мөн л мөнөөх мөрний эрэг дээр амрахаар суув. Аав:
- За миний хүү ажил хийж сурав уу? гэхэд хүү:
- За даа, аав минь дөнгөж л ажлын зах, зухтай л болж байна даа гэхэд аав гайхан ажлын хөлс ганц сохор зоосыг нь аван усруу шидэхээр далайтал хүү учиргүй сандран эцгийнхээ гарыг барин хорьж:
- Аав минь, энэ хэдийгээр ганц муу сохор зоос төдийхөн боловч миний бүтэн жилийн ажлын хөлс билээ гээд нүдэнд нь нулимс тунаж ирэхэд сая аав:
- Тийм байна, миний хүү үнэхээр ажил сурчээ. Урд нь хоёр удаа чиний бүтэн жилийн ажлын хөлс гэгдэж ирсэн зоосыг усруу шидэхэд чи огт тоохгүй байж билээ. Харин энэ ганц зоосыг чи үнэхээр хөлсөө гойжуулан, хүчээ шавхаж олсон болохоор чи усруу хийчиэхвий гэж бачимдан сандарч байгаагаас тодхон байна. Жинхэн ажлын хөлс гэж энэ дээ гэж гэнэ.

Sunday, April 17, 2011

Бялуу - Сургамжит өгүүллэг


Би өдрийнхөө талхыг авахаар мухлагт ирэхэд талх арай гарч амжаагүй байв. Тэлхчин: Та жаахан хүлээж байхгүй юу? Талх 2-3 минутын дараа гарна гэв. Намайг хүлээж байх зуур нэгэн настайвтар, энгэртээ одон медаль зүүсэн, бага зэрэг доголон эр орж ирээд талхчинтай мэндлэн тороо өглөө. Талхчин түүнд өчигдрийнх болов уу гэмээр хуучирсан талх хоёрыг гаргаж ирээд торонд нь хийж өгөв. Би талхчингаас яагаад шинийг өгөөгүйг асуухад талхчин: Өөрөө хүсдэг юмаа, их ядуу болохоороо надаас тал үнээр нь авдаг юм гэлээ. Би "Энэ хэн юм бэ?" гэж асуухад, талхчин: Ахмад дайчин, хүү бэр хоёроо автомашины ослоор алдчихаад хоёр нялх ихрийг нь харж хоцорсон. Тэгээд эднийгээ багахан цалингаараа өдий хүртэл тэтгэж яваа хүн дээ гэв. Түүний яриаг сонсоод надад өрөвдөх сэтгэл төрж, бага ч гэсэн тус болох юмсан гэж бодов. Тэгээд, зөрүүг нь би төлчихье, нэг ч гэсэн удаа шинэхэн талх идэг гэхэд талхчин зөвшөөрөн толгой дохиод талхыг шинээр сольж өгөөд, ах гуай та ч азтай хүн юмаа, өнөөдөр таны ихрүүд шив шинэхэн бялуу шиг талх идэх болно гэв. Өвгөн баярлан талхаа авах зуураа, бурхан чамайг ивээг хүү минь, өнөөдөр тэдний төрсөн өдөр болохыг та яаж мэдээ вэ? гэв.

Сайныг сийлж үлдээ - Сургамжит өгүүллэг


Хоёр найз аян замд явахдаа нэг удаа ам муруйн муудалцаж нэг нь нөгөөгөө алгаджээ. Алгадуулсан найзынх нь хацар тун их өвдсөн боловч тэрээр юу ч хэлэлгүй элсэн дээр ингэж бичжээ: "Өнөөдөр миний хамгийн сайн найз намайг алгадсан." Хоёр найз явсаар цөлийн дундах нэгэн баян бүрдэд иржээ. Тэгээд тэнд усанд орж амрахаар шийджээ. Усанд сэлж байтал алгадуулсан найз нь гэнэт намагт шигджээ. Намаг түүнийг хүчтэй сорон доошилж байлаа. Үүнийг харсан найз нь маш хурдан сэлж ирэн намгаас татаж гарган аварчээ. Аврагдсан найз нь намгаас гарсны дараа нэг том хадан дээр "Намайг миний хамгийн сайн найз аварлаа" гэж бичжээ. Найзыгаа алгадаж дараа нь аварсан нөгөө найз нь, "Чамайг алгадахад минь элсэн дээр бичсэн хэрнээ, аврахад минь яагаад хадан дээр сийлж байгаа юм бэ" гэж асуухад нөгөөх нь: "Хэн нэгэн бидэнд муу зүйл хийхэд бид түүнийг сэтгэлдээ элсэн дээр бичих хэрэгтэй. Учир нь уучлах салхинд амархан арилаг. Харин хэн нэгэн танд сайн зүйл хийх юм бол чулуун дээр сийлэх хэрэгтэй. Ямар ч салхи бүү хийсгэн алга болгог гэсэндээ" "Мууг элсэн дээр, сайныг хадан дээр сийлж сурцгаая." Таны амьдралын хамгийн чухал хүнийг олоход ганц хором байдаг бол түүнийг мартахад бүх амьдралаа зориулдаг.

Сэгсрээд Үсэр! - Сургамжит өгүүллэг


Тариачин эр нэг шартай байжээ. Тэр шар ихэмсэг, ихийг үзсэн шар гэнэ. Шар хаврын өдрүүдэд зугаалж идээшлэх дуртай юм гэнэ. Тариачин ч шардаа их хайртай байж.
Нэг өдөр шар худаг руу өнгийж байгаад хөл алдаад уначихаж гэнэ. Аз болоход худаг ус багатай байсанаас живсэнгүй. Хаврын сайхан өдөр худгийн ёроолд унасан шар яахаа мэдэхгүй дэмий л гарах гэж мацна. Гэвч бүтэлгүй болж эцэст нь шар ямар ч тамир тэнхээгүй болов. Тэгсэн ч дахин дахин оролдсоор байв. Гэтэл яалтай ч билээ ерөөсөө болдоггүй гэнэ. Шар дэмий л мөөрсөөр байв. Шарынхаа мөөрөхийг сонссон тариачин эр өнгийн хартал хөөрхий шар ёроолд нь харагдав. Тариачин сандран тосгоныхныг дуудаж туслалцаа хүсэв. Томоос том шарыг энэ гүн ёроолоос яаж гаргах вэ гээд бодоод бодоод олсонгүй. Энэ хооронд шарын өрөвдөлтэй мөөрөх дуу хүмүүсийн зүрхийг шимшрүүлж байв. Тиймээс тариачин хөөрхий шарыг тэртээ тэргүй эндээс гаргаж авч чадахгүйгээс хойш удаан зовоогоод яах вэ дээ, энэ худаг ч гэсэн ширгэж байгаа болхоор шороогоор дүүрэгцгээе гэв. Үүнийг сонссон шар сэтгэлээр унаж одоо ингээд үхдэг юм байжээ хэмээн бодож улам ихээр гуниж гутрав. Эхлээд өөрийгөө одоо үхнэ гэдэгт итгэж энэ байдалд дасаж байсан шарын толгойн дээрээс шороо унахад тэрээр түүнийг сэгсрэв. Гэтэл нэгэн санаа түүнд төржээ. Дээрээс нь шороо унах тусам л тэр сэгсрээд үсрээд байв. Тэгж байтал шороо худгийн амсарт хүрэх үед шар эсэн мэнд худгаас гараад иржээ. Шар гарч ирэхдээ сэгсрээд үсэр, сэгсрээд үсэр гэсээр л байжээ. Тиймээ ёроолд унасан шар сэгсрээд үсэрсээр байгаад гарч иржээ. Шар юунд ч бууж өгөлгүй хатуу зориг тэвчээр гаргасанаар ийнхүү аврагдсан юм гэнэ.
Хүмүүсээ хэзээ ч зориг мөхөсдөлгүй, юунд ч бууж өгөлгүйгээр зүгээр л "Сэгсрээд Үсэр! ".

Saturday, April 9, 2011

Сургамжит өгүүллэг - ″Хайр дуусахад″


Нэгэн голын эрэгт маш үзэсгэлэнтэй бүсгүй, нөгөө эрэгт ни нэгэн сайхан залуу амьдардаг байжээ. Тэр хоер бие биедээ хайртай болсон байлаа. Залуу орой болгон гол гатлан нөгөө эрэг дээр амьдардаг бүсгүй дээрээ очдог байлаа. Үүр цайхад залуу бүсгүйгээ үнсээд эргээд нөгөө эрэг рүү буцдаг байв. Олон шөнийг ингэж өнгрүүлжээ.

Харин нэгэн шөнө бүсгүйтэйгээ уулзаад буцах болж бүсгүйгээ үнсээд сайн ажиглан харснаа :

- Чиний нэг нүд юм хардаггүй юм уу гэв. Бүсгүй залууд хандан:
- Чи минь энэ хэвэрээ л байгарай. Өнөөдөр голоор битгиу гараарай гэж гуйв. Харин залуу бүсгүйнхээ үгэнд оролгүй гол гатлах гээд сэлж чаддаггүй учраас живж үхжээ. Энэ залуу ерөөсөө сэлж чаддаггөи байжээ. Агуу их хайрынхаа хүчээр л голыг гаталдаг байж. Харин хайр дуусахад ...

Friday, April 1, 2011

Цуурай - Сургамжит өгүүллэг


Найм ес орчим настай хүү эцгийн хамт ууланд аялж явжээ. Гэтэл хүү гэнэт хальтран унаад өвдсөндөө болон "ёо ёо" гэж орилжээ. Гэтэл дуу нь цуурайтан эргэн сонсогдожээ. Хүү хэн нэгэн бас "ёо ёо " гэж орилохыг сонсжээ.
Өмнө нь ийм зүйлтэй огт тааралдаж байгаагүй тул гайхан:
"Чи хэн бэ" гэж хашгирав.
Хариу ч тэр дороо ирлээ.
"Чи хэн бэ?"
Харин хүү бухимдан:
"Хулчгар" гэв.
Хариу бас л ижилхэн:
"Хулчгар " гэж ирэв.
Хүү аавдаа:
"Ааваа энэ чинь одоо юу болоод байгаа юм вэ би ойлгохгүй бна." гэв
Аав нь:
"миний хүү сонсож бай" гээд,
"Бүх юм сайхан" гэж хашгирав
Уулнаас ирэх дуу нь эргээд
"Бүх юм сайхан" гэв.
Аав:
"Би чамд хайртай"
Уулнаас ирэх дуу:
"Би чамд хайртай"
Хүү гайхсан хэвээр сайн ойлгоогүй байлаа.
Үүнийг харсан аав нь: "Үүнийг цуурай гэдэг юм. Гэвч амьдрал үнэндээ яг цуурай шиг байдаг. Чиний хэлсэн, хийсэн бүр чинь эргээд чамд тэр хэвээр тусдаг. Амьдрал бол бидний өөрсдийн хийсэн, хэлсний цуурай мөн билээ. Амьдралыг сайн сайхан байлгаж, муу муухайгаас цэвэрлэхийг хүсч байгаа бол өөрийнхөө сэтгэлийг сайн сайхан байлгаж, муу муухайгаас цэвэрлэх хэрэгтэй. Бусдыг өрөвч, зөөлөн байгаасай гэж хүсч байгаа бол эхлээд өрөвч зөөлөн байх хэрэгтэй. Амьдрал гэдэг чи түүнд юу өгнө, эргээд яг түүнийг чамд өгдөг жамтай". гэж хэлжээ.

Амжилтын түлхүүр - Сургамжит өгүүллэг


Тэр өдөр Алиса охины хувь заяаг шиидэхээр тийм нэгэн явдал болжээ. Хичээлээ тараад өдөр бүр хажуугаар нь өнгөрдөг цэцэрлэгт анх удаа оръё гэж боджээ. Гунигтай сэтгэл нь тавгүй байлаа… сүүлийн үед хичээлдээ нэлээд муудсан байв. Үргэлж базахгүй дүн авч байлаа. Орчиндоо юу болж байгааг нзаарах ч сөхөөгүй бодлогшрон явсаар урт сандалын өнцөгт суув. Суусныхаа дараа нөгөө буланд ньөөрийнх нь үеийн нэг охин сууж байгааг анзарчээ. Тэр охин суургуулийн дүрэмт хувцастай бас гартаа ном барьсан байлаа. Алиса, “энэ охин бас муу дүн авсан болохоор гэртээ оролгүй ном уншихаар энд сууж байгаа юм байх даа” гэж бодов. Охиноос юу ч асуусангүй, эргэн бодлогширч эхлэв. өөрийгөө бас ангийнхаа жесикаг бодон харьцуулж эхлэв. өнгөрсөн жил аав ээжийнхэн авч өгсөн бичгийн ширээ нь үнэхээр хэрэглэхэд урамтай байгааг Жесика их л сайрхаж яридаг байлаа. Бас хувиараа багш хөлсөлж хичээлээ заалгадаг байв. Надад ийм сайхан боломж байсан бол би ч гэсэн онц сурах л байсан гэж Алиса бодов. Гэтэл тэннийх хоёрхон өрөө байранд амьдардаг учир Алиса дүү нартайгаа нэг өрөөнд байдаг. Аав ээж нь бага ангиасаа сургуулиас гарсан тул хичээлд нь тус болж чаддаггүй гээд Жесикатай харьцуулахад олон хүндрэл байлаа. Алиса энэ бодлоосоо салахын тулд хажуудах охинтойгоо яриа өдөж эхлэв. “чи юу уншиж байгаа юмвэ?” Охин уншиж байгаа номныхоо талаар болон хэддүгээр ангид сурдагаа, бас ирээдүйд ямар мэргэжилтэй болохыг хүсч байгаагаа хүртэл Алисад яриж өгчээ. Ингэж яриж байхдаа охины царай гэрэлтэж байв. Тэр охин сургуулийнхаа хамгийн онц сурлагатай оюутан гэдэг нь тодорхой байлаа. Тэр охин өнгөрсөн жил сургууль завсардаснаа, тиймээс энэ жил шалгалтаа сайн өгч анги дэвших хэрэгтэй байгаагаа хэлэв. Алиса гайхан, яагаад сургууль завсардасныг нь асуух гэтэл тэндээс нэг эмэгтэй дугуйтай сандал түрэн гарч иржээ. “Алив миний охин, ээж нь дугуйг нь засуулчихлаа. Одоо хичээлдээ явж болно.” Гээд охиныг өргөн дугуйтай сандал дээр нь эвтэйхэн суулгав. Алиса охин юу хэлэх ээ мэдэхгүй дэмий л “баяртай” гэж арай гэж хэлжээ. Охин ч инэмсэглэн”Баяртай” гэж гараа даллав. Алиса хэсэгтээ хөдлөх ч үгүй баахан суув. Өдрийн туршид авсан муу дүнгийнхээ бурууг амьдралын нөхцөл, энэ тэр гэсэн шалтгаануудад тохож бодсон байлаа. Гэтэл түүний дэргэд огт явж чаддаггүй ч тэр охин огтхон ч гутарсан янзгүй ирээдүйгээ төлөвлөж суудаг… Алиса өөрөөсөө маш их ичин гэнэт босон гэрийн зүг хурдан хурдан алхав. Гэртээ ороод саяын болсон явдлыг ээждээ яриад өрөөндөө орж хичээлээ хийж эхлэв. Одоо Алиса амжилтын түлхүүр бол хүн өөрөө гэдгийг ухаарсан байлаа.

Эцэг - Сургамжит өгүүллэг


Түүнийг гэртээ ядарч, сульдаад ирэхэд 4н настай хүү нь хаалган дээрээ зогсоод хүлээж байлаа. Хүү нь түүнээс "Ааваа та нэг цагт хэр их мөнгө олдог вэ?" гэж асуужээ. Тэрээр "Энэ чамд хамаагүй" гэж уцаарлан хэллээ. Хүү нь "Гэхдээ, ааваа би үнэхээр мэдмээр байна" гэж шалав. "За яахав 20$ олдoг" хэмээн хариуллаа. Гэтэл хүү нь "Та тэгвэл надад 10$ өгөөч" гэх нь тэр. Аав нь учиргүй уурлан "Чиний хэрэгтэй хэрэггүй тоглоом, янз бүрийн зүйлд зориулах илүү гарсан мөнгө алга өрөөндөө ороод хаалгаа хаа" гэжээ. Хүү нь чимээгүйхэн өрөөндөө ороод хаалгаа хаав. Аав ч ууртайгаар "Энэ хүүхэд яаж ийм зүйлийг зоригтой асууж байна аа?" гэж боджээ. Нэг цагын дараа тэрээр хүүдээ уурлаад мөнгөөр яах гэж байснаа асуугаагүйгнээ саналаа. Магадгүй үнэхээр чухал байсан ч юм билүү! Хүүгийнхээ өрөөнд ороод, орондоо хэвтэж байгаа хүүгээсээ "унтаж байна уу?" гэж асуулаа. Хүү нь ҮГҮЙ хэмээн хариулахад "Май энэ 10$ ийг ав. Түрүүн муухай аашилсаныг минь уучлаарай. Өнөөдөр их хүнд өдөр байлаа." гэжээ. Хүү нь баяртайгаар үсрэн босоод "Баярлалаа ааваа" гээд орон доороосоо бутархай мөнгө хадгалдаг хайрцгаа гарган аавыгаа царайчлан хараад мөнгөө удаан гэгч тоолов. Аав нь төн л уурлаж "Чамд мөнгө байсаар байтал яагаад надаас мөнгө байгаа юм бэ?" гэхэд хүү нь "Ааваа би таньтай 1 цаг хамт баймаар байна. Энэ 20$-оор таны нэг цагийг авч болохуу гэжээ.

Thursday, March 24, 2011

Инээмсэглэл - Сургамжит өгүүллэгл


Бяцхан охин гунигтайхан алхаж байгаа нэгэн хүн руу харан инээмсэглэжээ. Охины дотно сайхан инээмсэглэл нөгөө хүний сэтгэлийг сэргээжээ. Сэтгэл нь сэргэж сайхан болсон нөгөө хүн маань саяхан өөрт нь тусалсан нэг найздаа баярласан талархсанаа хэлээгүйгээ санажээ. Ингээд бяцхан зурвас бичин түүнд хүргүүлэв.
Зурвасыг авсан найз нь маш их баярлаж, өдрийн хоолоо идэж байсан зоогийн газрын зөөгчид ахиухан шиг цайны мөнгө орхижээ.
Зөөгч хүү хэзээч ийм их хэмжээний цайны мөнгө авч байгаагүй болохоор баярлан гэртээ харих замд нь өдөр бүр малгайгаа тосон суудаг хөгшин гуйлгачны малгайд мөнгө хийв.
Хөгшин гуйлгачин тун их баярлажээ. Бүхэл бүтэн хоёр өдрийн туршид хэлэн дээрээ юу ч тавиагүй байсан юмсанж. Ингээд гэдэс цатгалан, сэтгэл тэнэгэр байдлаар байшингийн доод давхарын хонгилдоо иржээ. Тэрээр тун жаргалтай өөдрөг байсан учир гадаа даарч чичирч байсан нэг бяцхан гөлгийг гэртээ оруулж дулаан хонуулахаар болж хөлдөж үхэхээс аварчээ.
Гөлөг дулаан хоносондоо мөн өвгөн түүнд элэгсэг хандсанд тун ихээр баясчээ. Дулаан оромжинд баацагнан гүйж, эрхэлж тоглож байв.
Шөнө дундын алдад гэнэт байшин утаа униараар дүүрч түймэр гарчээ. Утааны үнэр авсан гөлөг чанга чанга хуцан өвгөнийг сэрээжээ. өвгөн сэрээд айлуудын хаалгыг нүдэн хүмүүсийг сэрээж байшингаа ч хүмүүсийг ч галын аюулаас аварчээ.
Энэ бүхэн ганцхан инээмсэглэлийн ач тус байсан юм...

Saturday, March 19, 2011

Аль талаас харах нь чухал - Сургамжит өгүүллэг


Аргентиний алдарт голфчин Роберт Де Винчинзо бас нэгэн том тэмцээний аврагаар тодорчээ. Шагналаа аваад, хэвлэл мэдээллийнхэнд ярилцлага өгч зургаа авхуулаад гэртээ харихаар зогсоолд тавьсан машинруугаа явж байтал нэгэн эмэгтэй дөхөж ирэн түүний амжилтанд баяр хүргээд хүүхэд нь өвчтэй үхлийн даваан дээр байгааг, бас түүнийг эмчлэх мөнгө байхгүй, тиймээс мөнгөний тусламж үзүүлнэ үү хэмээн гуйжээ. Эмэйгтэйн яриа алдарт тамирчинд маш их нөлөөлсөн тул сая тэмцээнээс авсан шагналынхаа мөнгөний нэлээд хэсгийг чек бичээд эмэгтэйд өгчээ. Ингээд эмэгтэйд” хүүгээ заавал эдгээгээд сайн хүн болгож хүмүүжүүлээрэй ” гэж үнэн сэтгэлээсээ ерөөжээ.

Дараагийн долоо хоногт клуб дээрээ хоол идэж байтал мэргэжлийн голфийн холбооны нэг ажилтан түүнд дөхөж ирээд “өнгөрсөн долоо хоногт таныг машины зогсоол дээр нэг эмэгтэйтэй юм яриж байсныг тань сонссон” гэхэд Роберт “тийм” гэж хариулав. Нөгөө ажилан “тэгвэл танд нэг муу мэдээ хэлье. Тэр эмэгтэй бол залилан мэхлэгч, ямар ч өвчтэй хүүхэд байхгүй юм байна.” Гэхэд Роберт “энэ чинь тэгээд ямар ч өвчтэй хүүхэд байхгүй гэсэн үг үү ?” “үгүй, ямар ч өвчтэй хүүхэд байхгүй” “ашгүй дээ. Энэ долоо хоногт дуулсан хамгийн сайн мэдээ байна. өвчтэй хүүхэд байхгүй юм байна шүү дээ” гээд баярлан инээмсэглэжээ...

Девидийн түүх - Сургамжит өгүүллэг


Тэр жил хатагтай Ричель 5-р анги дааж авчээ. Тэдний ангид Девид гэдэг нэг хүү байжээ. Тэр хүү байнга хиртэй хувцастай, үс нь арзайж сэгсийсэн, ангийнхантайгаа нэг их нийлдэггүй болохыг багш нь ажиглажээ. Хатагтай Ричель Девидийн хувийн хэргийг нь уншиж танилцахаар шийдэв. Гэхдээ хувийн хэргийг нь уншиж эхлээд маш их гайхжээ. Учир нь нэгдүгээр ангийн багш нь "Девид маш ухаантай, сэргэлэн цовоо, гэрийн даалгавраа тогтмол хийдэг, найз нөхөдтэйгээ эвтэй найртай." гэжээ. Харин цааш нь хоёрдугаар ангийн багш нь "Маш сайн сурагч. Гэвч ээжид нь хүнд өвчин туссан учир хэцүү байгаа бололтой. Ар гэрийн амьдрал хүнд байж магадгүй." гэсэн байв. Гуравдугаар ангийн багш нь "Ээжийнх нь үхэл түүнд маш хүнд туссан. Аав нь нэг их анхаарал халамж тавьдаггүй. Ямар нэг арга хэмжээ яаралтай авахгүй бол ар гэрийнх нь хэцүү уур амьсгал түүнд нөлөөлнө." гэж бичсэн байлаа. Харин дөрөвдүгээр ангийн багш нь "Девид бүрэг, хичээлдээ сонирхолгүй, ямар ч найз нөхөдгүй. Заримдаа хичээл дээр унтдаг." Хатагтай Ричель Девидийн ямар хүүхэд байсныг нь мэджээ. Багш нарын баярын өдөр сурагчид нь хатагтай Ричельд өнгө өнгийн туузаар чимсэн цаасанд боосон бэлэг бэлэглэхэд тэрээр ихэд санаа зовжээ. Учир нь Девид түүнд бор цаасанд боосон, зарим шигтгээ нь унасан, хиймэл шигтгээтэй бугуйвч, нэлээд дундарсан үнэртэй ус бэлэглэжээ. Девидийн энэ бэлгийг харсан хүүхдүүд инээлдэн шоолоход багш, бугуйвч өөрт нь маш их таалагдсаныг хэлж үнэртэй уснаас нь хэд хэд шүршихэд хүүхдүүд инээлдэхээ больжээ. Тэр өдөр Девид багшдаа "Хатагтай Ричель, та яг миний ээж шиг үнэртэй байна." гэж хэлжээ. Хичээл тарсны дараа хатагтай Ричель хэсэг уйлав. Тэр өдрөөс эхлэн Девидэд анхаарал тавьж эхэлжээ. Анхаарах тусам Девид улам бүр сэргэж яг л урьдынх шигээ хамгийн шилдэг сурагч болжээ. Жилийн эцсээр хатагтай Ричелийн гэрийн үүдэнд Девид нэгэн зурвас хавчуулсан байлаа. Зурваст "Та бол энэ дэлхий дээрх хамгийн сайн багш" гэсэн байлаа. Энэ зурвасыг бичсэнээс хойш зургаан жилийн дараа лицей төгсөхдөө, мөн дахиад зургаан жилийн дараа Девид хатагтай Ричельд захидал илгээж дүүргэсэн сургуулиудаа үргэлж амжилттай төгссөнөө мөн энэ дэлхийн хамгийн сайн багш бол та гэж бичсээр байлаа. Дахиад хэдэн жилийн дараа илгээсэн нэг захидалдаа Девид нэг сайн бүсгүйтэй танилцсанаа, аав нь хэдэн жилийн өмнө өөд болсон тул хатагтай Ричелийг хүргэний талыг төлөөлж өгхийг хүсээд мөн л та бол энэ дэлхийн хамгийн сайн багш гэжээ. Гэхдээ энэ удаа захидлын доор гарын үсэг зурахдаа хүний их эмч Девид гэж бичжсэн байв. Хатагтай Ричель хүүгийн хуриманд очихдоо олон жилийн өмнө түүний бэлэглэж байсан бугуйвчийг зүүж, үнэртэй уснаас нь түрхэхээ мартсангүй. Хайртай багшийгаа харсан Девид тосон угтаж, хайрлан тэврэхдээ чихэнд нь "Надад итгэсэнд тань, өөрөө өөртөө итгэх итгэлтэй болгосонд тань, натайг амьдралд итгэх игэлтэй болгосонд тань чин зүрхнээсээ баярладаг шүү багшаа" гэж шивнэжээ. Хатагтай Ричель хайр, нулимс дүүрсэн нүдээр Девидэд "Үгүй дээ хүү минь! Чи буруу ярьж байна. Чамтай тааралдахаасаа өмнө би багш гэдгээ мэдэрдэггүй байжээ" гэв

Амьдрал - Сургамжит өгүүллэг


Профессор багш философийн хичээлээ эхлэхийн өмнө урдаа зарим нэг зүйл тавьсан байлаа. Хичээл эхэлмэгц профессор юу ч хэлэлгүйгээр хоосон савыг аваад гольфийн бөмбөгөөр дүүргэв. Ингээд уг сав дүүрэн байгаа эсэхийн оюутнуудаасаа асуухад тэд ч сав гольфийн бөмбөгөөр дүүрсэн гэдэгийг хэллээ. Дараа нь профессор хайрцагтай жижиг хайрга аваад түүнийгээ өнөөх савруу хийхдээ саваа бага зэрэг сэгсэрхэд өнөөх жижиг хайрга чулуунууд нь гольфийн бөмбөгнүүдийн засраар чигжин орж байлаа. Ингээд тэрээр сав дүүрсэн эсэхийг дахин асуухад оюутнууд ч сав дүүрсэн байна гэдэгийг санал нэгтэйгээр хэллээ. Дараа нь профессор хайрцагтай элс аваад түүнийгээ өнөөх савруу асгалаа. Мэдээж энэ удаад ч элс үлдсэн бүх зай завсарыг дүүргэлээ. Ингээд тэр сав дүүрсэн эсэхийг дахин асуухад оюутнууд нь нэгэн дуугаар “Тийм” гэж хариуллаа. Профессор ширээн доороосоо хоёр аяга кофе гаргаж ирээд түүнийгээ өнөөх савруу хийхэд үлдсэн зайг нь кофе дүүргэж сав жинхэнэ ёсоор дүүрэн болоход оюутнууд бүгд инээлдэцгээлээ. “За тэгэхээр” гэж профессор үгээ эхлээд “Энэ хоолны савыг та нар өөрийхөө амьдрал гэж төсөөлцгөө. Харин эдгээр гольфийн бөмбөгүүд бол та бүхний итгэл үнэмшил, шашин шүтлэг, гэр бүл, үр хүүхэд, эрүүл мэнд, найз нөхөд болон дуртай зүйлс зэрэг таны амьдралд зайлшгүй чухал зүйлс. Бусад бүх зүйлийг алдсан ч энэ бүхэнтэйгээ үлдэж чадвал таны амьдрал тэгш дүүрэн байж чадна.” “Хайрга чулуунууд нь таны ажил төрөл, орон байр, машин унаа зэрэг бусад зүйлс. Харин элс тийм ч их ач холбогдолгүй бусад жижиг зүйлс. Хэрэв элсийг эхлээд саванд хийвэл хайрга чулуунууд болон гольфийн бөмбөгүүдийг хийх зай гарахгүй. Амьдралд ч мөн ялгаагүй. Хэрэв чи бүх хүч хөдөлмөр, цаг хугацаагаа эдгээр жижиг зүйлсэд үрэх аваас амьдралынхаа чухал зүйлсэд цаг зарцуулах боломж чамд хэзээ ч гарахгүй. Тиймээс зайлшгүй чухал зүйлсдээ анхаарал хандуулж бай. Хүүхдүүтэйгээ тоглож, эцэг эхдээ цаг гарга. Өвөө эмээдээ очиж бай. Эрүүл мэндийн шинжилгээнд цаг гарга. Хань ижилдээ цаг зориулж хамт хоолонд орж бай. Орон гэрээ засах, цэвэрлэх, хог хаягдлаа хаяхад цаг ямагт олдоно. Иймийн тул гольфийн бөмбөгүүд буюу амьдралын зайлшгүй чухал зүйлсэд санаа тавь. Зайлшгүй зүйлсийг хэзээ ч бүү орхигдуул. Харин үлдсэн хэсэг нь зүгээр л элс.” Гэтэл нэг оюутан гар өргөөд кофе юуг илэрхийлж байгааг асуулаа. Профессор инээмсэглээд “Чамайг үүнийг асуусанд би баяртай байна” гээд “Харин кофений хувьд амьдрал хичээн бүрэн дүүрэн мэт санагдавч найз нөхөдтэйгээ хоёр аяга кофе уучих цаг ямагт гардаг юм даа” гэж хариулав. Таны амьдралын асуудлууд хэтэрхий их бүр хоногийн 24 цаг ч багадах мэт санагдах тэр үед энэхүү хоолны сав хийгээд хоёр аяга кофений тухай санаж байгаарай. 

Урьдчилан дүгнэлт бүү гарга. - Сургамжит өгүүллэг


Доктор Паул оюутнууддаа хөгшрөлтийн талаар ярьж байжээ. Тэгээд үргэлжлүүлэн нэг зүйл ярьж өгөв. Ийм нэг хүн хүн байна. Ярьж ч чаддаггүй, хүний хэлснийг ч ойлгодоггүй, заримдаа хэдэн цагийн турш ч утга учиргүй олон дуу авиа гаргана. Өдөр орой болж байгааг ч мэдэрдэггүй, хэн нэгнийг ялгаж танидаггүй. Харин яагаад ч юм, өөрийнх нь нэрээр дуудахад дуудсан зүг рүү хардаг. Би сүүлийн 6 сар түүнийг асарч байна. Тэр бие даах ямар ч чадваргүй учир байнгын асрагчтай байдаг. Мөн шүдгүй учраас бүх хоолыг нь нухаж өгөхөөс өөр аргагүй. Үргэлж шүлсээ гоожуулж байдаг учир энгэрээ бохирдуулдаг. Явж чадахгүй, нойр нь тогтмол биш, хүссэн үедээ сэрж унтдаг. Тэр үед нь хэн нэг нь мөн л хажууд нь байх хэрэгтэй. Шөнө дунд гэнэт орилж хашгиран хүмүүсийг сэрээдэг. Уг нь ихэнхдээ эгдүүтэй байдаг ч гэсэн заримдаа ямар ч учир шалтгаангүйгээр уурлаж бухимддаг. Хэн нэгэн аргадаж тайтгаруулахгүй л бол орилсоор л байна. Доктор ярьж дуусаад, оюутнуудаас ийм хүнийг сайн дураараа асрах эсэхийг нь асуув. Оюутнууд чадахгүй гэдгээ хэлцгээж байв. Харин доктор өөрөө ийм нэгэн хүнийг сайн дураараа асардаг, мөн сэтгэл хангалуун байдгаа хэлж байв. Мөн та нарт ч гэсэн ийм ажил хийх хэрэг гарна гэж хэлэхэд оюутнууд ихэд гайхаж байв. Доктор энэхүү хүнийхээ зургийг харуулахад зураг дээр түүний 6 сартай охин нь байв. Доктор хэлэхдээ “Хүн хүнээ сайн сонсоогүйгээс мөн урьдаас дүгнэлт гаргах нь асар том буруу ойлголтын үндэс болдог юм” гэжээ. 

Friday, March 18, 2011

Зарим боломж ердөө ганцхан удаа л олддог - Сургамжит өгүүллэг



Хараацай шувуу нэг залууд дурлажээ. Өдөр бүр цонхны тавцан дээр сууж түүнийг хардаг байлаа. Нэг өдөр зоригоо чангалж байгаад түүнд "Залуу минь би чамд дурлажээ. Өдөр бүр чамайг хархаар цонхон дээр чинь ирж суудаг" гэжээ. Залуу ууурлан "Чи бол шувуу, би бол хүн. Хүн шувуу хоёр яаж бие биедээ дурлах юм бэ" гээд хөөгөөд явуулжээ. Хараацай эргэж ирээд "Би чамд ер саад болохгүй хоёулаа зүгээр л сайн найзууд болцгооё" гэхэд залуу огт халгаасангүй бас л хөөжээ. Хараацай дахин эргэж ирээд "Залуу минь гадаа хүйтэрч байна чамтай найзууд болцгооё, намайг гэртээ оруулахгүй бол би хөлдөх нь байна намайш аваач дээ" гэж гуйсаар байлаа. Гэвч залуу авах нь бүү хэл түүнийг хөөгөөд бүх цонхоо хаажээ. Хэсэг хугацаа өнгөрсний дараа залуу ихэд гэмшжээ. Зун болж цэцэг навч дэлгэрэхэд залуу бусад хараацайнуудаас түүнийг асууж сурагласан боловч хэн ч түүнийг хараагүй байв. Эцэст нь залуу мэргэн ухаантан дээр очиж бүх учираа хэлжээ. Мэргэн ухаантан : "Хараацай 6 сарын настай байдаг. Амьдралд зарим боломж ердөө ганц л удаа гарч ирдэг.

Thursday, March 17, 2011

Эхийн хайр - Сургамжит өгүүллэг


"Би хvvхдээ харж болох уу?" гэж дєнгєж нярайлсан эх асуулаа. Тvvнд єлгийтэй хvvхдийг єгєхєд баярлаж хєєрсєн эх сайтар харахын тулд єлгийг н задлаад цочирдсондоо юу гэж хэлэхээ ч мэдсэнгvй. Эх vрийг харж байсан эмч нvvр буруулан, цонхоор харан зогслоо. Хvvхдийн чих байхгvй байлаа. Хvvхэд vзлэг хийхэг сонсох чадвар нь хэвийн, харин харагдах эрхтэн байхгvй гэж оношилжээ. Тvvнээс хойш он жил урссаар хvv нь том болж сургуульд оров. Нэгэн єдєр сургуулиасаа хар хурдаараа гvйж ирээд ээждээ наалдан гомдолтой нь аргагvй уйлж байлаа... Энэ бол амьдралдаа анх удаа гомдсон хэрэг бєгєєд "Нэг том хvvхэд намайг эрэмдэг" гэсэн гэх нь тэр... Хvv ийм доромжлолыг амссаар єсчээ. Хэдийгээр найз нєхєд нь тvvнд сайн, єєрєє сурлага сайтай байсан ч тэдэнтэй нийлдэггvй байв. Тvvнд ээж нь цаг vргэлж "Бусаддтай нєхєрлє" гэх боловч єрєвдєн хайрласан байдал илт илэрдэг байлаа. Залуу хvvгийн аав эмчтэй уулзан "Одоо ямар ч арга байхгvй ю?" гэж асуухад нь "Хос чих олдвол шилжvvлэн сууулгаж болно" гэжээ. Тиймээс хvvгийнх нь тєлєє хоёр чихээ єгєх хvнийг эрж хайж эхлэв. хоёр жил єнгєрсний хойно нэгэн єдєр аав нь "Хvv минь чамд чихээ єгєх хvнийг аав ээж 2 нь оллоо. Харин хэн чихээ єгснийг бvv асуу" гэж хэллээ. Мэс засал маш амжилттай болов. Шинэ тєрхтэй болсон залуу хvv нийгмийн амьдралд идэвхтэй болж амжилтанд хvрчээ. Тун удалгvй гэрлэж, гадаад харилцааны ажилтан болсон байна. Олон жил єнгєрсний хойно хvv аав дээрээ оч оод "Надад ийм их тус бол сон хvнийг хэлж єгєєч. Би єдий хvртэл тэр хvний тєлєє юу ч хийсэнгvй..." гэж гуйв. "Чи тэр хvний тєлєє юу ч хийж чадагхvй. Одоохондоо чамд хэлэхгvй" гэж аав нь хариуллаа. Энэ нууцыг олон жилийн турш тайлж чадсангvй. Гэтэл хvvгийн амьдралд гунигт явдал тохиолдов... Ээжийнхээ шарилын дэргэд аавынхаа хамт зогсож байв. Аав нь гараа аажмаар явуулан ээжийнх нь хурэн улаан vсийг ярахад тvvний 2 чих байсангvй. "Ээж нь vсээ тайруулах шаардлагагvй болсон учраас баяртай байсан юм. Тэгээд ч тvvнийг муухай гэж хэн ч хэлээгvй, тийм биз дээ?" гэж аяархан шивнэлээ. Хvний амьдралд гоо узэсгэлэн гэдэг гаднах тєрх байдалд биш, харин дотоод зvрх сэтгэлд байдаг юм.

Зорилгодоо хүрсэн мэлхий - Сургамжит өгүүллэг


Нэгэн өдөр мэлхийнүүд тэмцээн явуулжээ. Маш өндөр цамхагийн оройд гарах зорилготой ажээ. Маш олон мэлхий болон найз нөхөд нь цуглажээ. Ингээд уралдаан эхэллээ. Үзэж буй мэлхийнүүд хэн нэг нь цамхагийн оройд гарч чадна гэж үнэхээр бодохгүй байлаа. Иймд тэд -Хөөрхий амьтад, хэзээ ч гарч чадахгүй гэцгээж байлаа. Уралдаанд оролцож буй мэлхийнүүд дээр нь гарч чадахгүй нь гэсээр нэг нэгээрээ бууж эхэллээ. Үзэж буй мэлхийнүүд -Хөөрхий амьтад, хэзээ ч гарч чадахгүй нь дээ гэж хашгирцгааж байв. Эцэст нь ганц мэлхийнээс бусад нь бууж өгчээ. харин хамгийн сүүлд үлдсэн мэлхий цамхагийн орой дээр гарч чадсан бөгөөд бусад нй түүнийг яаж ингэж гарч чадсаныг гайхав. Нэг нь тэр мэлхий рүү ойртон -Чи яаж амжилтанд хүрэв ээ? гэж асуужээ. Гэтэл нөгөө цамхаг дээр гарч чадсан мэлхий таг дүлий байжээ.

Эхийн хайр - Сургамжит өгүүллэг


Бяцxан охин мэдээ орсон цагаасаа эхлэн ээжийн халамж хайранд умбаж өссөн бөгөөд ээж нь түүнийг Цасангоо гүнжээс илүү хөөрхөн гэж хэлдэгт итгэдэг байжээ. Охин цав цагаан царайтай , мойл хар нүдтэй гэнэ. Харин сургуульд ороход нь бүх зүйл өөрөөр эргэжээ. Хүүхдүүд түүнийг хөөрхөн байтугай харин ч царай муутай гэж хэлдэг болов. Охин эхлээд түүнд итгэсэнгүй. Учир нь бүгд л бие биедээ атаархдаг байлаа. Гэвч он жил өнгөрөхөд бодит байдалтай тулгарчээ. Ээж нь нялх хүүхдийнх шиг гэж өхөөрддөг арьс нь хөгшин хүнийх шиг үрчлээгээр дүүрэн, мойл хар нүд нь хялар байлаа. Нуруу нь хус шиг шулуун биш ажээ. Ээж нь түүнийг энэ олон жил хуурчээ. Залуу охины ээжийгээ хайрлах сэтгэл нь үзэн ядалтаар солигдлоо. Гэрлэх нас болсон ч түүнийг тоох хүн байсангүй. Дээр нь хичнээн их эмчлэвч нүд нь засрахгүй байлаа. Нэгэн удаа эмч нарын яриаг нууцаар сонсоод аажмаар хараагүй болохоо мэдсэн охин одоог хүртэл багынх шиг нь хэвээр өхөөрддөг ээжийнхээ худал яриаг тэвчилгүй гэрээсээ явахаар шийдэв. Гэвч ээж нь өөр хотод ажиллахаар болсоноо хэлээд түрүүлээд гэрээсээ явав. Олсон мөнгөө найздаа илгээн охиноо сайн харж хандаж байхыг хүсэв . Бүсгүй хэсэг хугацааны дараа хараагүй болж харанхуй дунд амьдрах болжээ. Худалч ээж нь түүнийг үхсэн ч харамсахгүй мэт алга болжээ. Нэг өдөр түүнд эмч нар тохирсон хос нүд олсоноо хэлээд мэс засал хийв. Бүсгүй дахин хардаг болоод өнөөх л муухай царайгаа харна гэж бодохоос айж байсан ч алтан нарыг ахин харахыг илүү их хүсчээ. Мөн бусдад дараа болохгүй амьдрах байв. Хагалгааны дараа өөрийгөө толинд хараад гайхан дуу алдав. Түүний өмнө энэ дэлхийн хамгийн гоо бүсгүй зогсож байлаа. Нүүрэн дээрх батга оргүй алга болж монхор хамар нь засарч зэрлэг өвстэй төстэй ширүүн үс нь долгиолон намирч байв. Урьдахаасаа илүү өндөр болжээ. Бүсгүй дэргэдээ байсан настай эмчийг тэврэн авч ; - би энэ дэлхий дээр дахин төрсөн мэт байна! Миний нүүрний өө сэв үлдсэнгүй. Та нар гоо сайхны хагалгаа хийсэн юмуу ? хэмээн асуулаа. Эмч хариуд нь; - Үгүй ээ охин минь зөвхөн ээжийн чинь нүдийг шилжүүлэн суулгасан юм. Тэр надад хэрэггүй гэсэн юм хэмээн инээмсэглэн хэлжээ.

Monday, March 14, 2011

Амьдралын үнэ цэнэ - Сургамжит өгүүллэг


Нэгэн алдартай уран илтгэгч 200 хүн цугласан том танхимд илтгэлээ тавьж байна. Гэтэл тэрээр гэнэт 20 долларын дэвсгэрт гаргаж ирээд хэн нэгэн үүнийг авахыг хүсч байгаа эсэхийг асуухад хүмүүс бүгд гараа өргөв. Илтгэгч "Энэ мөнгийг та нарын хэн нэгэнд өгөх болно. Харин тэгэхийн өмнө нэг зүйлийг хийх хэрэгтэй" гэж хэлээд нөгөө 20 доллараа нугалж үрчийлгэн, базаж байснаа дахиад л авахыг хүсч байгаа эсэхийг асуухад хүмүүсийн гар мөн л өргөөтэй байлаа. Гэтэл илтгэгч маань нөгөө мөнгөө бүр газар шидээд дээрээс нь дэвсэж, үрчийлгэн бүр шороотой хольж хутгаснаа ахиад л нөгөө асуултаа давтав. Гэвч бүх хүн дахиад гараа өргөсөн ба тэр мөнгийг бүгд авахыг хүсч байлаа. Гэтэл тэр хэлсэн нь: Энэ бүхний эцэст, бид нэг зүйлийг ойлгоно. Энэ бол үнэ цэнэ. Ингэж ярьж байгаагийн гол утга нь би энэ мөнгийг үрчийлгэж, базалж, дэвсэлсэн ч энэ бүхэн түүний үнэ цэнийг алдагдуулахгүй. Тэр одоо ч 20 доллар. Бидний амьдралд хэн нэгэнд гомдох, өөрийгөө хэнд хэрэггүй гэж бодох, сэтгэлээр унах зэрэг янз бүрийн зүйл тохиолддог ч бид тэр бүр өөрийн үнэ цэнийг алдах ёсгүй. Хамгийн гол нь чамд хайртай хүмүүс үргэлж чиний хэр зэрэг үнэ цэнэтэй болохыг санаж байж болно. Амьдралын үнэ цэнэ гэдэг бол бидний юу хийсэн, хэнийг таньдаг зэргээр хэмжигддэггүй. Харин бидний хэн болохыг тодорхойлдог. Үүнийг хэзээ ч мартаж болохгүй гэв.

Нэг аяга сүүний үнэ - Сургамжит өгүүллэг


Хорвард сургуулиасаа ирээд л ямар нэг юм худалдаж өл залгахаар явдаг байлаа. Мэдээж түүний зарах юм хүмүүст тийм ч хэрэгтэй биш болохоор тэр бүр амжилттай биш. Өнөөдөр тийм азгүй өдөр ажээ. Өлсөж ядарсан хүү аргаа барж айлаас идэх юм гуйхаар шийдэж нэг хаалга тогшвол үе тэнгийн хөөрхөн охин хаалга тайлав. Ичиж зовсон Хорвард идэх юмны оронд ус гуйлаа. Харин охин бүхнийг ойлгож байсан тул аяга сүү авчирч өглөө.
Хүү сүүг удаан уугаад хармаандаа байгаа юунд ч хүрэхгүй 10 центээ тэмтрэн хэдийг төлөх вэ? гэхэд охин “Хэрэггүй ээ. Ээж минь хийсэн сайн үйлийнхээ төлөө мөнгө авахгүй байх ёстой” гэж сургасан юм гэжээ. Хорвард чин сэтгэлээсээ талархал илэрхийлээд явлаа.Он жилүүд урсан өнгөрч Хорвард бага сургууль, лицей, их сургуулиа төгсчээ. Цаг хугацаа урссаар л. Алдартай Жонс Хипконсын их сургуулийн доктор Хорвард Келлигийн удирддаг эмнэлэгт нэгэн хүнд өвчтөн иржээ. Бусад эмнэлэг эмч нар эмчлэх байтугай оношилж чадаагүй аж.
Доктор Хорвард өвчтөний тухай танилцахад бага нас нь өнгөрсөн танил тосгон … бас мартаагүй нэр … Өвчтөний өрөөнд үзлэг хийхээр орвол яг мөн. Олон жилийн өмнө өөрт нь усны оронд сүү өгсөн тэр сайхан сэтгэлтэй охин мөн байлаа. Харин өвчинд шаналсан эмэгтэй Хорвардыг хэрхэн таних билээ? Доктор Хорвард түүний төлөө бүхнийг хийжээ. Эцэст нь бүсгүйн амь нас аврагджээ.
Эмчилгээ дуусч эмнэлгээс гарах өдөр тэр эмэгтэйн эмчилгээ хагалгаа үйлчилгээний зардал 10 000$ болсныг батлуулахаар докторт авч очвол Хорвард төлбөрийн хуудсан дээр ямар нэг юм бичээд эмэгтэйд аваачиж өгөхийг хүсэв. Ийм их эмчилгээ, асар их төлбөртэйг мэдэх эмэгтэй айж санаа зовсоор дугтуйг задалвал
Олон жилийн өмнө “Нэг аяга сүүгээр төлсөн.” Доктор Хорвард гэсэн гарын үсэг байжээ.

Саад - Сургамжит өгүүллэг


Эрт урьд цагт нэгэн хаан амьдардаг байжээ. Тэр хаан нэг өдөр ордон руу ордог зам дээр том хад тавиулаад өөрөө цонхоор харан юу болохыг харан суужээ.
Өглөөнөөс үд хүртэл тэр замаар хаант улсын хамгийн баян чинээлэг худалдаачид, аянчид, ордныхон гээд олон янзын хүмүүс өнгөрчээ. Тэд бүгд л замд тээглэсэн хадыг тойрон гарч ордонд орцгоожээ. Ихэнх нь хааныг их л өндөр дуугаар шүүмжилж байжээ. Ард олноосоо авсан татвараа замын засварт хэрэглэсэнгүй гэцгээж байлаа.
Эцэст нэг тосгоны тариачин тэр замаар ирж явна. Ордонд жимс хүнсний ногоо авч ирж байжээ. Үүрч ирсэн сагсаа газар буулгаад зам дээр тээглэсэн хадыг түлхэж эхэллээ. Эцэст нь ихэд ядарч хөлс нь гарсан боловч хүнд хадыг замаас зайлуулж чадав. Тариачин эр сагсаа үүрээд босох гэтэл түүний замаас зайлуулсан хадны доорх бяцхан нүхэнд ууттай зүйл байхыг харжээ. Онгойлготол дүүрэн алт… Мөн хажууд нь хааны бичсэн зурвас байлаа. Зурваст “Хадыг замаас зайлуулсан хүн энэхүү алтыг авна” гэжээ.
Тариачин эр болсон явдлаас их зүйл сурчээ. “Саад болгон таны амьдралыг илүү сайжруулах нэгэн боломж юм…”

Сахиусан тэнгэр - Сургамжит өгүүллэг


Дэлхий уруу явахаар дугаарлан зогсох олон хүүхдийн нэг нь БУРХАНаас ийн асуулаа.
-Намайг одоо дэлхий уруу явуулах гэж байна. Гэтэл би ийм жижигхэн тэгээд бас ямар ч хүчгүй юм чинь тэнд яаж амьдрах юм бэ? гэхэд ... БУРХАН:
-Чи санаа зоволтгүй ээ. Би бүх сахиусан тэнгэрүүдээсээ нэгийг нь чинийх болгож сонгосон. Тэр чамайг тэнд хүлээж байх ба өдөр болгон чамд сайхан дуу дуулж өгнө. Энэ маягаар чи түүний хайрыг мэдэрч, аз жаргалаар дүүрэн амьдрал, өдөр хоногуудыг тэнд өнгөрөөх болно.
-Аан тэгвэл, хүмүүс надад ямар нэгэн юм хэлэхэд би хэлийг нь мэдэхгүй юм чинь яаж ойлгох болж байна аа?
-Чиний сахиусан тэнгэр чамд энэ ертөнц дээр хэрхэн сонсож, яаж ярихыг зааж өгнө.
-Гэвч дэлхий дээр маш олон муу хүмүүс байдаг гэдгийг надад хэлсэн. Намайг хэн хамгаалах юм бэ?
-Сахиусан тэнгэр чинь чиний амьдралын төлөө өөрийгөө ч зориулахад бэлэн байж чамайг ертөнц дээрх бүх муу зүйлээс авран хамгаална гэх тэрхэн агшинд Диваажинд маш нам гүн болж, тэр хүүгийн ээлж ч болсон байлаа. Нэгэнт явах цаг ирснийг ухаарсан хүү эцсийн асуултаа асуусан нь:
-БУРХАН минь, БУРХАН минь би одоо явах нь ээ. Миний сахиусан тэнгэрийн нэрийг бушуухан хэлээч гэхэд БУРХАН:
-Хүү минь, түүний нэр тийм ч чухал биш ээ, харин чи түүнийг "ЭЭЖ ЭЭ" гэж дуудаж болно гэлээ.

Харамч - Сургамжит өгүүллэг


Настай өвөө залуугийн халаас руу бутархай мөнгө хийх зуураа:

-Бурхан намайг шинээр төрсөн юм шиг л баярлууллаа. Энэ өчүүхэн сэтгэлийн бэлгийг минь авбал бүр ч их баярлах болно гэв.

Залуу шан харамж авна гэдгээ, сайн үйл хийснээ өмнө ч мэдэж байлаа. Замын хажууд уйлан суух дөрөв таван настай хүүхэд төөрснийг мэдэж гэрийнх нь хаягийг асууж гэрт нь хүргэж өгчээ. Гэвч залуу хайсан гэрээ олоод замын турш төсөөлж байсан гаднаа усан сантай том харшийн оронд нэг муу модон байшин байсанд урам нь хугарав. Дээр нь бас хаалгыг нь хүүгийн өвөө тайлж, хүүг нэг сайн тэвэрч үнссэний дараа, залууд баярласнаа илэрхийлж халаас руу нь хэдэн зоос хийсэн нь тэр байжээ. Залуу, ярилцаж байхдаа хүүгийн эцэг эх авто машины ослоор хальсныг мэдлээ.Өвгөний өгсөн гурав дөрөвхөн бутархай мөнгө халаасных нь нэг буланг ч дүүргэхгүйд залуу, ядаж ийшээ ирсэн таксины мөнгийг өгсөн бол ч хэмээн бодно. Гэрийн байдлыг харахад, тэд үнэхээр ядуу ажээ.Залуугийн мөнгөтэй болох мөрөөдөл замхарч, дотор нь бачимдана.Түүний ойлгосноор хүүгийнхээ төлөө овоо хэдэн юм өгчихөж чадахгүй харамч хөгшинтэй удаан ярилцах ч сонирхол байсангүй.Тэгээд тэр хөгшинд нэгэн сургамж өгөхөөр шийдэж: настай өвгөний нүд рүү нэг хараад халаасандаа байсан өнөөх хэдэн зоосыг хүүгийн хөлний өмнө шидэж:

-Миний дүү энүүгээр дуртай тоглоомоо аваарай, бас өглөгч хүн ямар байдгийг харж ав, гэв.

Жаалхүү бөхийж мөнгийг цуглуулж гаран дээрээ авахад, залуугийн нүд уначих шахлаа. Хүүгийн гарт гурав дөрвөн алтан зоос гялалзаж байв.

Чимээгүй хайр - Сургамжит өгүүллэг 2011


Гэр бүлийн уламжлалаа бодоод охиноо ядуу хүнтэй амьдарвал насан туршдаа зовно гэж үздэг учраас эцэг эх нь охиноо найз залуутай нь уулзуулж учруулахыг хориглодог байлаа. Гэр бүлийн шахалт дарамтаас болж хайртай хос цаг үргэлж л муудалцана. Охин найз залуудаа дэндүү хайртай ч түүнээс цаг үргэлж "Чи надад тэгээд хэр их хайртай юм бэ?" гэж асууна.
Харин залуу үг дуу цөөтэй учраас уурыг нь тэр дор нь л хүргэж орхино. Гэр бүлийнхээ асуудлаас болж охин түүнд байнга л уурлах боловч найз залуу нь дуугүй л байдаг байлаа.
Хоёр жилийн дараа залуу сургуулиа төгсөж, гадаадад үргэлжлүүлэн суралцахаар болов. Явахынхаа өмнө найз охинтойгоо уулзаж "Би үг хэлэхдээ тийм сайн хүн биш л дээ. Гэхдээ би ганцхан зүйлийг л мэдэж байна. Би чамд хайртай. Хэрэв зөвшөөрвөл үлдсэн амьдралаа надтай хамтдаа өнгөрүүлээч? Гэр бүлийн чинь төлөө чадах бүхнээ хийхээ амалъя. Надтай гэрлээч?" гэжээ.
Охин ч зөвшөөрч, залуу хэлсэн үгэндээ хүрэх нь нэгэнт тодорхой болсон тул эцэг эх нь ч арга буюу гэрлэхийг зөвшөөрч тэд сүй тавьжээ.
Өдөр хоног өнгөрсөөр л ... Охин ажлаа хийж, залуу үргэлжүүлэн суралцсаар л ... И-мэйл болон утсаар харилцах нь хэдийгээр тэдэнд хэцүү байсан ч хайрынхаа төлөө тэмцсээр л байлаа.
Нэг өдөр охин ажил руугаа явах замдаа машинд мөргүүлж хүнд гэмтэл авчээ. Охиныг ухаан ороход аав ээж нь хажууд нь байлаа. Ээжийнхээ уйлж байхыг хараад тайвшруулахыг хичнээн хичээвч амнаас нь ямар ч авиа гарахгүй байсан нь эмчийнх нь хэлснээр тархиндаа гэмтэл авснаас хэл ярианы төв нь ажилгүй болсон буюу хэлгүй болсон байжээ.
Охин сэтгэлээр ихэд унахын хажуугаар чимээгүйхэн уйлсаар л ... Түүнийг гэртээ ирэхэд утасны дуудлагаас бусдаар бүх зүйл хэвийн байлаа. Утас дуугарах тоолонд зүрх нь хүчтэй өвдөнө. Тэрээр өөрт тохиолдсон явдлаа сүйт залуудаа хэлэхийг хүсээгүй бөгөөд түүндээ дарамт учруулахыг бодохгүй л байлаа. Ингээд хайртай залуудаа түүнийг хүлээж чадахгүй болсон тухай бичсэн захиа илгээлээ. Утсаа ч авахаа болилоо ... Найз залуугаас нь хэдэн мянган дуудлага, захиа ирсээр л ... Охины хийж чадах цорын ганц зүйл бол чимээгүйхэн л уйлах болсон байв. Тэр уйлсаар л ...
Ганц охиноо энэ бүхнийг эцэслэж, аз жаргалтай болох болов уу гэсэндээ нүүхээр болжээ. Шинэ орчинд очоод охин дохионы хэл сурч, амьдралаа шинээр эхлэхийг хичээж өдөр бүр өөртөө найз залуугаа мартах хэрэгтэй гэдгээ байнга сануулна.
Нэг өдөр найз нь ирж өнөө залууг эргээд ирсэн мэдээг дуулгав. Найзаасаа өөрийнхөө ийм байдалтай болсон тухай хэлэхгүй байхыг хүссэн бөгөөд залуугийн талаар өөр сураг ажиг үгүй байлаа.
Нэг жилийн дараа найз нь өнөө залуугийн хуримын урилгатай дугтуйг авчирч өглөө. Охин сандарч дугтуйг нээтэл өөрийнх нь нэрийг бичсэн урилга байлаа.
Юу болоод байгааг найзаасаа асуухаар эргэтэл хайртай залуу нь түүний өмнөөс эгцлэн зогсож байна. Тэрээр дохионы хэлээр, "Би энэ дохионы хэлийг сурах гэж нэг жил боллоо. Би чамдаа амласнаа мартаагүй юм шүү гэдгийг хэлэх гэсэн юм. Чинийхээ дуу хоолой болохыг зөвшөөрнө үү? Би чамдаа хязгааргүй их хайртай!" гэж хэлээд хуримын бөгжөө зүүж өгөв.

Тахиа болсон бүргэд - Сургамжит өгүүллэг


Фред бүргэд өндөг байхдаа үүрнээсээ өнхрөн унахад нэгэн тариачин түүнийг олоод тахианыхаа өндөгнүүдтэй нийлүүлчихжээ. Хэдхэн хоногийн дараа Фред өндгөө хагалан ертөнцийг анх харж. Эргэн тойронд нь өөртэй нь адилхан дэгдээхэйнүүд шавар шавхайтай хутгалдан, өт хорхой эрж, тэжээл буудайнаас тоншин гүйлдэж байв.

Фред царай зүсээ хэзээ ч хараагүй болохоор өөрийгөө бас л тэдний адил хэмээн бодлоо. Гэвч түүний хоншоор нь тахир учир өд будаа тоншиход зохицохгүй, бас тэгээд будаа идэхэд гэдэс нь гүйлгэнэ. Түүний хөл нь богино учир хурдан гүйх боломжгүй. Түүний далавч бусдаас илү урт тул дэгдээхэйний торонд орооцолдоод байв.
Фред бусдад шоовдорлогдож байнга гадаа хононо. Тариачин эрийн хог дээр хаясан загасны яс, хальс зэрэг түүнд аятайхан үнэртэнэ. Гэвч бусад дэгдээхэйнүүд тийшээ ойртохгүй учир Фред ч бас хавьтахгүй. Фредийн гаргаж байгаа дуу чимээ яг л автомашины аваар ослын дохио шиг сонсогдоно. Бусад дэгдээхэйнүүд түүнийг шоолоод байхаар нь Фред дуугарахаа ч болив.

Нэг удаа Фред нисэх гэж оролдсон нь түүнд гайхамшигтай сайхан санагджээ. Даанч тэнүүн талд түүний элин халин нисэж явахыг бусад тахианууд хараад айж сандарцгаан, "жив жив" дуугаран нуугдацгаав. Тэгэхэд Фред газарт буусан хойноо дахиад хэзээ ч нисэхгүй гэж өөртөө амлажээ.

Хавар эрт гол үерлэж, эргээ халин, хашаа саравч үерт автсан тэр өдрийг хүртэл Фред тахиа шиг л амьдарч байв. яг энэ мөчд Фред өөрт нь тахиатай адилгүй нэг зүйл байгааг олж мэджээ. Тэрээр усанд хөвж огтхон ч чадсангүй.
Голын ус татармагц Фред шалба норчихсон зогсож байхыг тариачин эзэн хараад "Энэ бүргэдийг яах вэ байз...Өөрийгөө тахиа мэт санаад шавар шалбааг дотор зогсож байгаа нь даанч өрөвдөлтэй юм аа. Ядаж нисээд явчихдаг ч болоосой..." гэж амандаа шивнэн ихэд гайхсан гэдэг.

Үүний нэгэн адил бусдын шахалт нөлөөнд автсанаар залуучууд өөрийгөө хэн болохыг таньж мэдэхээ больдог. Тэд найз нөхөд, ангийн хүүхдүүддээ хэт итгэж, хэлсэн үгээр нь шийдвэрээ гаргах нь олон тохиолддог. Фред бүргэд тэнгэрээр дүүлж нисэхийн оронд тахиа шиг газраар гүйхийг оролджээ. Үүнтэй адилаар өөрсдөдөө байгаа хосгүй авъяас чадвараа олж нээлгүй, бусдын адил байх гэж зүтгэх харамсалтай биш гэж үү ? ? ?

Заяаны хань (Сургамжит өгүүллэг)


Хаалгаар арай ядан тэмтчин орох залуу бүсгүйг автобусны зорчигчид их л өрөвдөнгүй харцгаана. Түүнийг Сузан гэх бөгөөд эмч нар буруу онош тавьж эмчилсэнээс гуч гаруйхан насандаа хараагүй болж, нэг л мэдэхэд уур уцаар, бухимдлын ертөнцөд унасан юм.

Хөөрхий бүсгүйд энэ ертөнцөд харах мэлмий, түших тулгуур болж үлдсэн цорын ганц хүн нь Марк байлаа. Тэрээр агаарын цэргийн армид алба хаана. Сузаныг хараагүй болоход түүний сэтгэл нь ихэд гутарсан боловч эхнэрээ өөртөө итгэлтэй, биеэ даасан эмэгтэй болоход нь туслах ёстой хэмээн Марк эрс шийджээ.

Сузан шинэ амьдралдаа өдөр ирэх тусам аажим аажмаар дасаж байв. Орон гэртээ байгаа айлын эзэгтэй хойно ойр зуурын ажлыг хөнгөхөн хийчихдэг боллоо. Тэр нэг үеэ бодвол хараагүй байна гэдэг тийм ч хэцүү зүйл биш болохыг ухаарч эхэлжээ. Цаг хугацаа өнгөрөх тусам тэд бие биенээ улам хайрлан, халамжилж, аливаа зүйлийг хамтарч хийдэг байв. Өдөр хоног ээлжлэн өнгөрсөөр Сузаны ажилдаа орох цаг нэгэнт болжээ. Эрүүл саруул байх үедээ ажил гэрийнхээ хооронд хол ч гэсэн автобусаар явж болоод л байдаг байсан. Харин одоо хараагүй болсон бүсгүйд ажил руугаа явна гэдэг хар дарсан зүүд мэт санагдана. Иймээс Марк өглөө бүр эхнэрээ ажил руу нь таксигаар хүргэж өгдөг боллоо. Сузан нөхөртэйгээ үргэлж хамт очиж, ирдэг болохоор сэтгэл нь тайван байдаг байв. Харин ингэж их анзаарч, асарч халамжлах нь ямар ч үр дүнгүй бөгөөд өөрөөс нь дэндүү их хараат болж байгаад Маркийн сэтгэл ихэд зовних болжээ.

Тиймээс орой Марк эхнэртээ өөрийн бодлоо хэлэхэд, Сузан ихэд цочирдон,
“Чи намайг мэдэж байна уу? Би чинь сохор хүн шүү дээ. Хаашаа явж байгаагаа яаж мэдэх юм бэ? Удахгүй чи намайг орхиод явахад, би гэдэг хүн хэрхэн амьдрана даа” хэмээн бухимдан уйлав.

Эхнэрийгээ ингэж хэлэхэд, Марк их өрөвдсөн боловч “Би чамайг ажилдаа өөрөө явж чаддаг болтол чинь автобусаар хамт явах болно” гэж хэллээ. Ингээд хоёр долоо хоногийн турш Марк цэргийн дүрэмт хувцсаа өмсөн, эхнэртэйгээ хамт ажилд нь очиж, ирж байхдаа хараанаас бусад мэдрэхүйгээ ашиглан, орчин тойрныхоо баримжааг яаж олох талаар мэддэг бүхнээ зааж сургав. Мөн ажилд нь хүргэж өгдөг автобусны жолоочтой танилцуулж, өглөө бүр нэг суудал хадгалж байхыг захижээ. Хэрвээ хүн өөрөө л хичээж зүтгэвэл, ямар ч бэрхшээлийг даван туулж чаддаг жамтай. Ингээд нэгэн өглөө Сузан эртлэн босож, ажилдаа ганцаараа явлаа. Анхны өдөр түүнд юм бүхэн хэцүү байсан ч өдрөөс өдөрт сайжирсаар, алхаа гишгээ нь хүртэл хөнгөн шингэн болж, бүхнийг хийж чаддаг болсон юм.

Нэг өглөө Сузан ажилдаа очихоор автобусанд суухад, жолооч түүнд хандан:
- “Бүсгүй та их азтай хүн юм” гэж хэлэв.
- “Хараагүй хүн яагаад азтай байдаг билээ?” хэмээн асуухад,
- “Өдөр бүр таныг автобусаар явахад цэргийн дүрэмт хувцастай нэг сайхан залуу байнга дагаж ирээд, гудамжаар ажилдаа хүрэх хүртэл чинь алсаас харж, ажил руугаа ормогц, гараараа үнсэлт илгээчихээд л яваад өгдөг юм даа” гэлээ.

Ингэж хэлэхэд, Сузаны нүднээс баярын нулимс мэлмэрч эхэллээ. Тэрээр нөхрийгөө ямар их ухаалаг, тэвчээртэй, өөрт нь дэндүү их хайртай, халамжтай, үнэнч хань болохыг энэ үед ухаарчээ. Зовох цагт нөхрийн чанар танигдана гэдэг энэ буюу. Бүсгүй их азтай хүн юм. Бурхан түүнд харах нүднээс илүү сэтгэлийн нүд, ханийн тэнгэр заяаж дээ.

Saturday, March 5, 2011

Aзтай хүн (хошин өгүүллэг)


Би их азтай хүн шүү… Нэг охинтой бүтэн жил үерхэж байгаад саяхан бид гэрлэхээр шийдсэн юм. Хоёр талын аав ээж, ах дүү нар бидний саналыг дэмжиж бүх юм сайхан байв. Найз охин маань хөөрхөн зантай, ажилсаг, өөлөх муу юм байхгүй л дээ.
Ганцхан сэтгэл өвтгөсөн юм бол түүний, өөрөөр хэлбэл миний сүйт бүсгүйгийн охин дүү байв. Тэрээр үргэлж богино банзал өмсөж миний урд хойгуур эргэлдэнэ… Надтай ойртох боломж л гарвал тэрээр хүний нүд хариулж байгаад надад эрхлэхийг оролдоно. Тэрээр надад, хүргэн ахын хувьд биш шал өөр хандлагаар эрхэлж байгаа нь өдөр өнгөрөх тусам илүү мэдрэгдэж байлаа…
Нэг өдөр нөгөө охин дүү маань намайг гэртээ дуудаж, эгчийнхээ хуримын даашинзыг бэлдчихлээ, ирж үзээч гэв. Намайг гэрт нь очиход тэрээр ганцаараа байлаа. Хувцас үзүүлсэн ч үгүй… Жаахан ичингүйрч байснаа:
-Та хэд хоногийн дараа эхнэр авч хүний нөхөр болно… би танд хайртай боловч эгчийгээ яалтай билээ… тэгэхээр би таныг хүний нөхөр болохоос чинь өмнө тантай эхний бөгөөд эцсийн удаа “унтмаар” байна, гэж байна.
Тэгээд тэр өрөө рүүгээ намайг хөтлөн явав. Би өрөө рүү нь хэд алхсанаа гэнэт эргэн гадна хаалга руу зүглэлээ… гадаа гаран машин руугаа гүйв…
Тэгтэл машины цаанаас ирээдүйн хадам аав, ээж, сүйт бүсгүй маань бүгд гарч ирэн тэвэрч аван үнслээ… Тэд:
-Миний хүргэн, ёстой ухаантай, энэ дэлхийн хамгийн үнэнч хүргэн… бид ийм л хүргэнтэй болохыг хүсэж байсан юм, чи бидний сорилтыг давж чадлаа… хэмээн хашгирч дэвхцэн байх зуур охин дүү маань гарч ирэн:
-Ах аа, та намайг уучлаарай, бид бүгдээрээ ярьж тохироод таныг, хэр зэрэг үнэнч хүргэн болохыг туршсан юм, та үнэхээр манай эгчийн үнэнч хань нь болж чадах юм байна, гээд жинхэнэ дүүгийн сэтгэлээр хацар дээр минь үнсэв…
Хэрвээ тэр үед “хамгаалах резин” машинд байгаагүй халаасанд байсан бол ч өнгөрсөөн… өнгөрсөн… дүү нар минь, хэцүү хүмүүс хэцүү л байдаг юм билээ шүү!!!

Жигнэмэгийн хулгайч


Онгоцны буудал дээр нэг эмэгтэй өөрийн хуваарьт хөлгийг хүлээн сууж байлаа. Онгоц нисэх хүртэл нэлээд урт хугацаа байлаа. Тиймээс онгоцны буудлын дэлгүүрээс нэг жигнэмэг нэг ном худалдаж авав. Ингээд өөртөө нэг суудал олж аваад номоо шимтэн уншихын зэрэгцээ хааяа нэг гараа сунган жигнэмэгээ нэг нэгээр нь авч идэж байлаа. Хэдийгээр хамаг анхаарлаа номондоо төвлөрүүлсэн байсан ч хажууд нь ирж суусан нэг залуу өөрийнх нь жигнэмэгээс хээв нэг аван идээд байгааг анзаарахгүй байх арга байсангүй.

Залуу хээв нэг идээд байхаар нь бүр дургүй нь хүрч эхлэв. "Хэрвээ би боловсон хүн биш байсан бол энэ залууг нэг сайн дэлсээд авахгүй юу!" гэж бодож байлаа. Эмэгтэй жигнэмэг рүүгээ гараа явуулах тоолонд залуу ч гэсэн ичих ч үгүй гараа сунгаж байлаа. Тэр хоёр ийнхүү уралдаж идсээр байгаад ганц жигнэмэг үлдэв. Бүсгүй одоо энэ яах бол гэж бодож ч амжаагүй байтал нөгөө айхтар залуу гараа сунгаад үлдсэн ганц жигнэмэгийг аван дундуур нь хоёр хуваагаад талыг нь эмэгтэйд өгөв. Залуугийн энэ байдалд хүүхний уур маш их хүрсэн ч арай хийж биеэ барилаа. Яг энэ үед эмэгтэйн явах чиглэлийн онгоц зорчигчдоо дуудан зарлаж эхлэв. Эмэгтэй залуугаас салахын түүс болон баярлаж хурдхан босон цүнх номоо аван босчээ. "Жигнэмэгийн хулгайч" руу эргэж харсангүй. Ингээд онгоцондоо ороод сандал дээрээ тухлан суугаад цүнх рүүгээ гараа явуулсанаа дуу алдав. Учир нь онгоцны буудал дээрээс авсан жигнэмэг нь цүнхэнд нь байж байлаа. "Энэ чинь одоо юу вэ! Энэ миний жигнэмэг бол... Яанаа!" гэж өөрийн эрхгүй дуу алдав. Залуу жигнэмэгийг нь дураараа авч идсэн эмэгтэйд юу ч хэлээгүйгээр барахгүй сүүлийн жигнэмэгээ хүртэл хуваажээ. Уучлалт гуйхад хэтэрхий оройтсоныг ойлголоо. Хүний юмыг зөвшөөрөлгүй хээв нэг дураараа авч идсэн "Жигнэмэгийн хулгайч" бол өөрөө байлаа.

Friday, March 4, 2011

Хүү - Сургамжит өгүүллэг


Вьетнамын дайны дараа... Гэртээ харих гэж буй нэгэн цэрэг Сан Францискогоос гэрлүүгээ залгалаа.

- Ааваа ээжээ би харих гэж байна. Эхлээд нэг юм гуйж болхуу? Би нэг найзтайгаа хамт очих гэсэн юм.
- Тэгэлгүй яахав найзтай чинь танилцахдаа баяртай байх болно.
- Заавал хэлэх хэрэгтэй бас нэг зүйл байна. Найз маань дайны үеэр тэсрэх бөмбөгөнд өртөж шархтаад нэг хөл, нэг гаргүй болчихсон. Өөр очих газар байхгүй болхоор бидэнтэй хамт амьдрахыг зөвшөөрөөч.
- Үүнийг сонсоход харамсалтай байна хүү минь түүнийг байж болох өөр газар олоход нь туслаж болох юм.
- Үгүй ээ би түүнийг бидэнтэй хамт байхыг хүсэж байна.
- Хүү минь түүнийг биднээс юу хүсэж байгааг нь чи мэдэхгүй байна. Түүн шиг тахир дутуу хүн бидэнд хүнд ачаа болно. Бид өөрсдийн гэсэн амьдралтай улс ийм мэт зүйлс бидний амьдралд төвөг дарамт болхыг бид зөвшөөрөхгүй. Чи наад найзаа орхиод хүрээд ир.

Яг энэ үед хүү утсаа тасаллаа. Хүүгийн гэр бүл хэсэг хугацаанд хүүгээсээ сураг сонссонгүй холбоо тасрав. Хэд хоногийн дараа хүүг нь өндөр байшин дээрээс унаж нас барсан болхыг цагдаа нар утасдаж мэдэгдэв. Цагдаа нар үүнийг азгүй тохиолдол биш амиа хорлолт гэлээ. Гүн эмгэнэлд автсан эцэг эх хоёр тэр дороо хүүгийхээ цогцсыг танихаар эмнэлэгийн моорог гуу очив. Аав ээж хоёр хүүгээ тэр дор нь танив. Харин хэзээ ч төсөөлөөгүй байсан зүйлийг мэдээд харамсан амаа барив... Хүү нь зөвхөн нэг гар, нэг хөлтэй байлаа.

Жолооны үнэмлэх - Сургамжит өгүүллэг

Нэгэн жолооны курсийн эзэн багын сайн найздаа жолооны vнэмлэх єгчээ. Тэгээд бvр шалгалтыг нь єгєх байтугай хичээлд нь ч суулгалгvйгээр шүү. Шинэхэн жолоочид vнэмлэхээ очиж авах ч хэрэг гарсангvй. Сайн найз нь тvvнрvv шуудангаар илгээчихэв. Сайхь эр найзынхаа буянаар нэг ч минутын зарлагагvй жолооч болчихсондоо баярлана. Тэгээд нэгэн єдєр сайн найздаа баярласнаа илэрхийлж ачийг нь хариулахаар замд гараваа. Шинэхэн жолооч салхи татулан сvнгэнэж явтал зам хєндлєн гарч явсан нэгэн жаалыг яaх аргагуй мєргєчихєв. Жаал ч удаан тэссэнгvй. Энэ явдал мань жолоочид том сургамж болсон нь мэдээж. Харин нєгєє эрх мэдлээрээ найздаа vнэмлэх бэлэглэчихдэг нөхөр осолд єртсєн хєвгvvний аав болох жолооны курсын эзэнд бvр ч хатуу сургамж болоо биз.